The Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 1, No. 2, by Various
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: The Esperantist, Vol. 1, No. 2
Author: Various
Release Date: May 8, 2009 [EBook #28721]
Language: Esperanto
Character set encoding: ASCII
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 1, NO. 2 ***
Produced by David Starner, Andrew Sly and the Online
Distributed Proofreading Team at https://www.pgdp.net (This
book was produced from scanned images of public domain
material from the Google Print project.)
Transcriber's Notes
A few minor typographical errors have been corrected without notice.
However, many grammatical errors and odd spellings have been left as
in the original.
SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET
_No. 2._
_December, 1903._
THE
ESPERANTIST
The Esperanto Gazette for the spreading
of the International Language....
Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE
ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs: 1-1/2 roubles: 75 cents).
Published by THE ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
CONTENTS.
Page
Editor's Notes 17-18
What Max Mueller Said (Felix Moscheles) 19
The Beggar Maid (C. Bicknell) 20
"The Tempest," continued from page 5
(translated by A. Motteau) 21
An Autumn Daisy (Ben Elmy) 22
The Biter Bitten (Paul Mathews) 22
The Three Friends (Elise Bauer) 23
The Sound of a Voice (J. Ellis) 24
Phonetic Longhand Esperanto 25
Comrades in Other Lands 26
Two Fables 27
The Angel and The Child (A. Motteau) 27
Correspondence Notes 28
Various Items of Interest 29
Specimens of the New Dictionaries 30
Synopsis of Grammar 31-32
The HON. SECRETARIES of ESPERANTO SOCIETIES are
BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
Norwood, St. Swithin's Road.
DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
Celtic Association, St. Stephen's Green.
EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
2, Spence Street.
GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
138, Darnley Street, Pollokshields.
HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
13, Birkly Hall Road.
KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
Compton Buildings, Bow Street.
LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
41, Outer Temple, W.C.
MANCHESTER, Dr. A. von Mayer,
Central Hall.
NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
3, Cotfield Terrace, Gateshead.
PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
6, Barton Crescent, Mannamead.
PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
21, St. George's Square.
SURBITON, P. Howard, Esq.,
The Bungalow, Crane's Park.
N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.
The Remington
THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.
Just think of it!
THE INTERNATIONAL MACHINE.
_Unbound by ties of nationality:
The common bond of union of all civilised peoples._
The Remington can be supplied fitted for Esperanto.
* * *
THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
100, Gracechurch St., London, E.C.
La Remington
LA _UNIVERSALA_ SKRIBMASXINO.
Pripensu je tio!
LA INTERNACIA MASXINO.
_Tute liberigxita de naciaj ligiloj:
La Komuna unuigilo por cxiuj civilizitaj popoloj._
La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.
* * *
LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
100, Gracechurch St., Londono, E.C.
A NEW WORK
You should have to perfect your knowledge of Esperanto is the
~just-published Esperanta Sintakso~ laux verkoj de ~Doktoro
Zamenhof~ kaj aliaj auxtoroj.
Verkita de PAUL FRUICTIER. NUR EN ESPERANTO.
From THE ESPERANTO CLUB, 1/6 Post Free.
~We beg to remind our Readers~
not to omit to translate the letters enclosed in the Text Book, and
to send the translations to us with four penny stamps. The
Adresaro--a list of Esperantists--will then be sent, by means of
which one can correspond all over the world in Esperanto.
Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi en Esperanto.
Doktoro G. BASUTTIL, Misida, Malta.
Intersxangxos posxtsignojn.
Rev. H. T. W. BUTLER, St. Paul's Vicarage, Middlesbrough, Yorks.
Cxiam respondos je cxiuj demandoj.
H. W. CLEPHAN, Esq., 3, Cotfield Terrace, Gateshead.
Pri muzikaj aferoj.
Sinjoro C. CHARRIER, Calle Zabala, 77, Montevideo, Uruguay.
Kolektas ilustritajn posxtkartojn. Cxiam respondos.
Frl. V. DESPORTES, 17, Boulevard Voltaire Chaumont, Haute Marne, France.
Intersxangxo de Kuiristaj receptoj.
J. A. D. HENDERSON, Esq., 97, Donegall St., Belfast, Ireland.
Alilandaj sistemoj de stenografio.
G. LEDGER, Esq., 9, Tancred Road, Endymion Road, Finsbury Park,
London N
Nur letere, pri cxiuj sciencaj aferoj.
L. LAROSE, Esq., 813, Mount Royal Avenue, Montreal, Canada.
Respondos je posxtkartoj skribitaj en Esperanto.
M. MAURICE MARTIN, Studento cxe la kolegio de Chateaudun (Eure et
Loire), France.
Ilustritaj Posxtkartoj.
C. G. STUART MENTEATH, Esq., 23, Upper Bedford Place, London, W.C.
Gxardenaj Urboj kaj "Darwinismo" por la Homaro.
Sinjoro A. de MARICH, Budapest, IV. Realtanoda u. 5. 11/7 Hungary.
Ilustritaj Posxtkartoj kaj muziko.
C. REEVE, Esq., 3, Effingham Road, Lee, Kent.
Komercaj temoj kaj komercajxo kun samlandanoj per stenografio Pitman.
[Illustration: postcard.]
This is a reduced facsimile of the design for an illustrated Postcard.
It is obtainable in two patterns, Inland and Foreign. All the finest
quality ivory cards. Price for propaganda purposes, 1/1 for 50.
State whether Inland or Foreign are required.
THE ESPERANTIST.
The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.
ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ CXE
SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO
The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
M. Paul Fruictier, 27, Boulevard Arago, Paris, France.
A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal, Canada.
M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai, Belgium.
Herr Ahlberg, 50 Dobelnsgatan, Stockholm, Sweden.
A. Agius, Esq., Strada S. Gaetano, 92, Hamrun, Malta.
G. W. Messerly, Esq., Port-of-Spain, Trinidad, B.W.I.
_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
posxtsignon._
_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laux bezono korektos._
No. 2.
DECEMBRO, 1903.
Subscription, 3s. Per Annum.
Single Copies, 4d. net.
PRI LA ESTONTECO.
_"Neniu el ni estas senerara, ecx la plej juna."_
La Redaktoro de The Esperantist deziras sendi, kiel eble
plej frue, siajn koregajn dankesprimojn al sia legantaro pro la
amindaj leteroj kiujn li tage ricevas. En la unua artikolo de la unua
Esperantist peto antauxmetigxis ke oni bonvolu sendi proponojn
pri la plibonigo de la plej juna el Esperantaj Jxurnaloj. Sekve,
multaj amikoj skribis siajn pensojn pri la afero.
Por komenci je la komenco, kelkaj samideanoj kritikis la _verdeceto_
de la kovrilo. Sed multajn leterojn ni ankaux ricevis, precipe de
niaj legantinoj, tute aprobante gxin. Ni do kredas ke estus
bedauxrinde sxangxi gxin sen unuanima konsento, tial la dua kajero
ankaux havas similan verdan eksterajxon.
Sed la gravegaj kritikoj estis pri la internajxo. Kelkaj legantoj
trovis ke nedividata pagxo estis iom malfacila por legi. Precipe en
la interesa originala verko "Itala Somero" ili tion eltrovis. Kvankam
nedividataj pagxoj havas pli belan vidigxon, ni ne dauxrigos ilin en
la estonteco, kaj ni dankas la amikojn kiuj montris la malbonajxon.
Adepta Esperantisto kredis ke la modelo estis tro alta; ke la dua
Gazeto ne povus esti tiel interesa kiel la unua, k.t.p. Vere tio cxi
estus gravega afero, kaj Britaj Esperantistoj devas zorgi ke la
profetajxo ne estos prava. Ni estas tute certaj ke, se oni nur sendos
cxi tie kiel eble plej multaj artikoletoj--precipe originalaj
verkoj--suficxe interesaj Gazetoj rezultos.
La sama kritikisto ankaux opiniis ke ne estis suficxe da Angla lingvo
en la unua numero. Gxi enhavas nur dekses pagxojn, kaj la plimulto de
la legantaro deziras legi Esperantajxojn, ne Anglajxojn. Unu el niaj
sindonemaj kunverkantoj promesis marki cxiujn vortojn, kiujn ne
trovigxos en la lernlibro, kaj ni cxiam donos iliajn tradukojn.
Tiamaniere ni esperas ke ni placxos tiujn, kiuj deziras vidi pli en
la Angla lingvo, sen limigi la interesan enhavon.
Inter la amikoj kiuj skribis pri la granda celo de Esperanto, unu
diris "Zenofono gvidis la perditajn Grekojn el la neterpoma[1] lando
orienta de poezio, sablo kaj romanco. Kaj vi, mia samideano, devas,
per via Gazeto, gvidi la songxajn Esperantistojn malsupren al la
cxiutagan landon de porkajxo kaj faboj!"
Vere tiu cxi estas bona konsilo, cxar Esperanto devas esti "Pana kaj
butera lingvo" por komerco kaj cxiutaga vivado. Sed cxu nia legantaro
deziras ke ni neniam presigos poezion kaj interesajn rakontetojn? La
plimulto da leteroj kiuj tage venas enhavas gratulojn pri la poemoj
kaj rakontetoj.
Alia helpanto de tiu cxi bonfaranta movado havas gravajn internaciajn
rilatojn kun fremdaj firmoj, kaj proponis ke cxiuj komercaj
Esperantistoj skribu al sia fremda klientaro, antauxmetante
Esperanton, kiel tauxga helpanta lingvo, kaj petante ke ili lernus
gxin por estontaj komunikajxoj. Bonega ideo! Se oni konsentos tiel
fari, La Esperanto Klubo presigos anoncpaperojn kaj disdonos ilin
inter siaj komercaj membroj. La Hon. Sek. estos felicxa ricevi
specimenojn de la proponita anonco.
Ree dankante cxiujn kunverkantojn, ni petegas pri originale verkitajn
artikolojn por la Gazeto. En cxiuj landoj estas la sama afero. Oni
trovas grandan nombron da skeptikuloj, kiuj diradas: "Ho! Mi vidas ke
via lingvo estas bona nur por tradukajxoj. Kiam vi havos vian propran
verkaron, mi eklernos Esperanton. Sed, en la nuna tempo, mi pliamas
mian patrujan lingvon."
Mi skribis tiun cxi peton al nia bona amiko, Sinjoro Ben Elmy, kaj,
kiel rezulto, niaj legantoj nun havos la grandan plezuron legi
_Esperantan_ poemeton, kun Angla _traduko_. Aliaj amikoj jam
respondis al tiu cxi peto kaj sendis la interesajn rakontetojn kiuj
estas tie cxi presitaj kaj korege cxiuj devas danki ilin por la
granda helpo kiun ili donis al Esperanto, tielfarinte. Kvankam
tradukoj estas tre akcepteblaj, originalaj verkoj sendube estas indaj
je antauxeco.
La Redaktoro.
FOOTNOTE:
[1] Lit.: "Potatoless."
CONCERNING THE FUTURE.
_"We are none of us infallible, even the youngest."_
The Editor of The Esperantist desires to send as early as
possible his most hearty expression of thanks to his readers for the
kind letters which he daily receives. In the first article of the
first Esperantist a request was put forward that one should
send proposals for the improvement of the youngest of Esperanto
journals. In consequence of this, many friends have written their
opinions on the subject.
To begin at the beginning, some friends-in-Esperanto criticised the
_somewhat greenness_ of the cover. But we have also received many
letters, especially from our lady readers, fully approving of it. We
therefore think it would be regrettable to change it without
unanimous consent; thus the second number has a similar green
exterior.
But the most serious criticisms were concerning the interior. Some
readers found that an undivided page was somewhat difficult to read.
Especially in the interesting original work, "The Italian Summer,"
did they experience this. Although undivided pages have a more
pleasant appearance, we will not continue them any more, and thank
the friends who pointed out the defect.
An adept Esperantist thought the standard was too high; that the
second Gazette could not be as interesting as the first, and so on.
This truly would be a most serious matter, and British Esperantists
must take care that the prophecy be not verified. We are
quite certain that if one will only send as many articles as
possible--especially original works--sufficiently interesting
Gazettes will result.
The same critic also opined that there was not enough English in the
first number. It contains only sixteen pages, and the majority of
readers desire to read Esperanto matter, not English. One of our
painstaking collaborators has promised to mark all words not to be
found in the Textbook, and we will always give their meanings. In
this manner we hope to please those who wish to see more in English,
without limiting the interesting matter.
Among the friends who have written of the great purpose of Esperanto,
one has said "Xenophon led the lost Greeks through the barren eastern
land of poetry, sand, and romance. And you, my friend-in-Esperanto,
must--by means of your Gazette--guide the dreamy Esperantists down
into the everyday land of pork and beans!"
Truly this is good counsel, for Esperanto must be a "Bread and butter
language" for commerce and daily life. But do our readers wish us
never to print poetry and interesting narratives? The majority of the
letters which continue to arrive daily contain congratulations on the
poems and short stories.
Another helper of this beneficent movement has weighty international
relations with foreign firms, and has proposed that all commercial
Esperantists should write to their foreign clients, submitting
Esperanto as a suitable auxiliary language, and asking them to learn
it for future communications. A most excellent idea! If this be
approved, the Esperanto Club will have circulars printed and will
distribute them among its commercial members. The Hon. Sec. will be
glad to receive specimens of the proposed announcement.
Again thanking all collaborators, we appeal for original work for the
Gazette. In every land it is the same. One finds a great number of
people, sceptics, who continually say, "Oh! I see that your language
is only good for translations. When you have your own literature I
will take up the study of Esperanto. But, at present, I prefer my
national tongue."
I wrote this request to our good friend, Mr. Ben Elmy, and, as a
result, our readers now have the great pleasure of reading an
_Esperanto_ poem with English _translation_. Other friends have
already responded to this appeal, and all must thank them most
heartily for the great help they have given to Esperanto in so doing.
Although translations are very acceptable, original works are,
without doubt, worthy of precedence.
_Literal translation._
KION MAX MUELLER DIRIS.
Mi deziras scii cxu The Esperantist estas preta por akcepti
en gxiaj kolonoj la liberan uzon de la cxiam cxeestanta persona
pronomo "Mi." Eble mi, gxin enkondukante, estas iomete maltima, sed
mi ne povas eviti la opinion ke, ecx nova lingvo devas enhavi
almenaux kelkajn el la nekonvenajxoj kiujn cxiuj malnovaj lingvoj
necese toleras.
Tio, kion mi tuj rakontos, nur estas malgranda persona memorajxo, sed
gxi kunligas kun la nomo de famega lingvisto; tre citinda
auxtoritato.
Mi estis en Venezio, ne staranta inter palaco kaj malliberejo, sed
gondole glitanta sur la kanaloj de la feina urbo, tiel kiel cxia
mortemulo devas fari, se li deziras elpruvi ke vivo estas vivinda. Mi
tiam estis leganta artikolon "Rememorajxoj" de Max Mueller, kaj gxi
tiel cxarmis min ke, tuj post mia reveno hejme, mi skribis al li iom
simile al jeno--
"Mi estas al vi nekonato. Se mi ne skribos tuj sub la pusxo de la
impreso, mi tute ne kuragxus fari tion. Sed, kompreneble, ni devus
koni unu la alian. Vi, baptofilo de Max Maria von Weber, mi baptofilo
de Felix Mendelssohn! Vi lernis latinan kaj grekan lingvojn en
Leipzigo, mi ankaux lernis tie; sed vi studiis cxe la Nikolai-Schule
kaj mi cxe la Thomas-Schule; jen la malsameco de la rezultato
klarigxas. Sed ni, kiel knaboj, ambaux devis mangxi niajn pomojn el
la korbo de la sama maljuna vendistino en Grimmaischer Strasse,
k.t.p."
Nu, Max Mueller respondis al mi tute afable. Li sciigis min ke li iam
auxdis mian patron ludi fortepianon kune kun Mendelssohn, ke li
ankaux estis vidinta unu el miaj pentrajxoj tial ni ne estis
nekonatoj. Cxu mi venus Oxfordon post mia reveno en Anglujo, kaj cxu
mi volus esti lia gasto?
Post kelkaj monatoj mi do iris, kaj pasigis malmultajn tagojn en lia
domo. Tiu cxi estis senegala okazo por sciigxi liajn opiniojn pri la
alpreno de universala lingvo.
"Cxu la afero estas _ebla_?" mi demandis. "Netauxge kian lingvon oni
elektos. Mi bezonas vian auxtoritaton por silentigi tiujn kiuj kredas
ke la propono nur estas hximera."
"Nu," li respondis, "vi devas demandi tion de pli junaj kritikistoj
ol mi. Vi scias ke mi jam skribis mian kredon ke Esperanto estas la
plej bona sistemo gxis nun elpensita; mi ne povas diri plu." Mi
petegis, eble iom supermezure, sed sensukcese.
Sed, kiam mi estis forironta el lia gastama domo, li redonis al mi
albumeton (baptopatran donacon de Mendelssohn), en kiu mi petis ke li
skribu sian nomon, kaj mi legis--"Cxu universala lingvo estas ebla?
Jes.--M.M."
WHAT MAX MUELLER SAID.
I wonder whether the columns of The Esperantist are disposed
freely to admit that ever-present personal pronoun, "I." I am perhaps
bold in introducing it, but I cannot help thinking that a new
language must have to put up with some of the inconveniences, at
least, that all old languages have had to tolerate.
What I have to relate is but a little personal souvenir, but it is
connected with the name of a great linguist, and an authority well
worth quoting.
I was in Venice, not standing between a palace and a prison, but
gliding along the canals of the fairy city in a gondola, as every
mortal should if he desires to realise that life is worth living. I
was reading an article, "Reminiscences," by Max Mueller, which
delighted me so that the first thing I did on returning home was to
write to him, somewhat on these lines--
"I am a stranger to you, and if I don't write on the spur of the
moment, I should not venture to do so at all. Yet surely we ought to
know one another. You, a godson of Max Maria von Weber, and I a
godson of Felix Mendelssohn! You learnt your Latin and Greek in
Leipzig, and so did I; only you went to the Nicolai-Schule and I to
the Thomas-Schule, which accounts for the difference in the result.
But we must have eaten our schoolboy apples from the same old woman's
basket in the Grimmaische Strasse, etc., etc."
Well, Max Mueller answered in the kindest spirit. He had heard my
father play with Mendelssohn, and he had seen a picture of mine, so
we were not strangers. Would I come to Oxford on my return to England
and be his guest.
Some months later I went, and spent several days at his house. There
was a unique opportunity of fully ascertaining his views on the
adoption of a universal language.
"Is such a thing _possible_?" I asked him. "Never mind which language
is to be selected. I want your authority to silence those who look
upon anything of the kind as chimerical."
"Well," he said, "you must go to younger people for an answer to
that. You know that I have given it as my opinion that Esperanto is
the best attempt at a universal language yet made, and that is as
much as I can say." I pressed him, perhaps rather unduly, but without
success.
But as I was leaving his hospitable house he handed me back a little
album (a godfather's gift from Mendelssohn), in which I had asked him
to inscribe his name, and I read--"Is a universal language possible?
Yes.--M.M."
Felix Moscheles.
[Illustration: hand-written letter.]
Oxford, July 2, 10 p.m
Is a universal language possible? Yes. M. M.
Felix Mendelssohn:
Wenn Menschen aus einander gehn
So sagen sie, Auf Wiedersehn,--auf Wiedersehn.
Felix Moscheles:
Die Sprachen sind auch aus einander gegangen.
D'rum theilen sie alle dasselbe Verlangen.
Auf Wiedersehn, auf Wiedersehn!
F. Max Mueller.
_Felix Mendelssohn diris._--Se homoj disigxas ili diras "Gxis la
Revido, Gxis la Revido."
_Felix Moscheles diris._--La lingvoj ankaux estas disigxitaj, do
cxiuj partoprenas la saman deziron. "Gxis la Revido, Gxis la
Revido!"
L'ALMOZULINO.
THE BEGGAR MAID (Tennyson).
Sxi, de beleco nedirebla
La manojn sur la brusto tenis:
L'Almozulino nudpieda
Al regxo Kofetuo venis.
La regxo, kun mantel' kaj krono,
Renkonti sxin malsupreniris
"Nature, sxi pli bela estas
Ol lumo," cxiuj Grafoj[2] diris.
Sxi, en mizera vesto, sxajnis
Al ili, lum' tra nuboj hela;
Sxin lauxdis ili, pro okuloj,
Piedoj, haroj, mieno bela.
Neniam estis en la lando
Vizajx' aux cxarm' angxela tia,
Kaj jxuris Kofetuo "Estos
L'Almozulin' regxino mia."
C. Bicknell.
FOOTNOTE:
[2] Counts; barons.
[_Copyright reserved._]
[_Tradukis Esp. 6266._]
LA VENTEGO (Dauxrigo).
(_Vidu la komencon en Novembra Nro._).
AKTO I.
Sceno I. (_dauxrigo_).
(_Revenas la_ Subestro.)
Subestro.--Faligu la grandmaston! vigle[3]! pli malsupren!
Penu direkti la sxipon al la maro! (_Ekkrioj interne_) Malbenon al
tiuj kriegoj! Ili bruegas pli lauxte ol la blovado, aux ecx nia
propra kriado! ... (_Revenas_ Sebastiano, Antonio _kaj_ Gonzalo)
Ree? ankoraux? Kion vi faros tie cxi? Cxu ni devos cxesigi nian
penadon kaj droni? Cxu vi deziras iri al la marfundo?
Sebastiano.--Ha peston al via faringo, kriemulo,[4]
blasfemanta malbenita hundo!
Subestro.--Nu, do, laboru vi mem!
Antonio.--Pendu, malbona hundo; pendu, filo de malvirtulino,
insultema bruegulo! Ni ne tiel kiel vi timas droni.
Gonzalo.--Ho! lin mi asekuras[5] kontraux la dronado,
kvankam la sxipo ne estus pli fortika ol nuksa sxelo.
Subestro.--Direktu la sxipon! Du gradojn plie, al la
maro ... haltu!
(_Venas_ Maristoj _tute akvokovritaj_.)
Maristoj.--Cxio estas perdita! ni pregxu! ni pregxu! Cxio
perdita! (_Foriras cxiuj_)
Subestro.-- Kion? Cxu malvarmigxos niaj busxoj?
Gonzalo.-- La regxo kaj la princoj cxiuj pregxas:
Samstate ni kun ili pregxi devas.
Sebastiano.-- Mi perdas paciencon.
Antonio.-- Ni pereos:
Per la maldiligento de drinkuloj--
(_Al_ Subestro) Largxfauxka bruegulo mi tre volus
Vin vidi droni en dek maralfluoj[6]!
Gonzalo.-- Pendonta, tamen, li post cxio restos,
Ja, kvankam plendos cxiu guto akva
Kaj largxe malfermigxos por lin gluti....
(_Ekbruoj interne_) Cxiel' kompatu! nun fendigxas sxipo!
Adiaux do, edzino kaj infanoj!
Ho ve,[7] adiaux, frato! Gxi fendigxas!
Antonio.-- Ni cxiuj nun fundiru kun la regxo! (_Foriras_).
Sebastiano.-- Ni iru tuj al li adiaux diri! (_Foriras_).
Gonzalo.--Nun, volonte, mi sxangxus mil mejlojn da marakvo
nur por seka terpeco, longa erikejo,[8] brunigxinta dornstipejo,[9]
io ajn! Estu do la superega Volo! Sed mi preferus seke morti.
(_Foriras_).
Sceno 2.--_Sur insulo--antaux la cxambreto de_ Prospero.
(_Venas_ Prospero _kaj_ Mirando.)
Mirando.-- Karega patro, se per via povo
La maro tiel brue sovagxigxis,
Ho trankviligu gxin! Nun preskaux sxajnas
Malbonodoran pecxon Cxiel' vomi.[10]
Se supraj ondoj ne estingos fajron ...
... Suferis mi kun la malfelicxuloj
Videble kiuj dronis en la sxipo!
Kreitoj noblaj ili estis, eble,
Kaj, jen! nun estas cxiuj disrompitaj ...
... Gxemegoj gxis la mia kor' atingis!
Se ia dio estus mi potenca,
En teron volus mi trapusxi maron,
Prefere ol engluti belan sxipon
Sxargxitan tute je animoj homaj! ...
Prospero.--Ne plu miregu nun, kaj kvietigxu;
Al via kompatema koro diru:
Ne malbonajx' okazis.
Mirando.-- Ho ve, patro!
Prospero.--Nenio, ja, filino, jxus okazis
Krom cxio, kion mi efektivigis
Por vi, filino mia, karulino!
Vi kiu ido estas nescianta,
Cxar, nek vi scias pri l'elveno mia,
Nek konas min pli altan ol Prosperon,
La mastron de malricxa tia loko,
Kaj simplan patron vian.
Mirando.-- Mi neniam
Imagis plie.
Prospero.-- Estas nun la tempo,
Kaj vin mi devas plie tuj informi.
--Forprenu la magian[11] veston mian--
(_Demetas la mantelon_).
Magio restu. Plu ne ploru, kara;
Konsolu vin. Terura la vidajxo
De sxippereo, kiun vi bedauxras,
Okazis tiel, per magia povo,
Ke iu, kiu estis en la sxipo
Nek mortis, nek ecx haron tie perdis,
--Kriegojn kvankam auxdis vi, kaj vidis
Fundiri sxipon--Sidu, nun, Mirando,
Cxar vi plimulte devas tuj sciigxi.
(_Dauxrigota_).
FOOTNOTES:
[3] Cheerily, actively.
[4] Noise-maker, brawler.
[5] Insure.
[6] Tides.
[7] Alas!
[8] Heath.
[9] Prickly broom (or furze) patch.
[10] Vomit.
[11] Magic.
LEKANTETO AUXTUNA.
"Purpurvestata kara auxtuna flor',
Vi ploras, do, pri morto de l'somero?
Funebra, certe, estas la kolor',
Kaj cxiam servas al la malespero!"
"Ha, ne! Vi ne forgesu, kara mia,
Purpuro apartenas al majesto;
Kaj placxas al la vintroregxo nia,
Ke prezentigxu mi en deca vesto!"
12a Okt., 1903. Ben Elmy.
THE MICHAELMAS DAISY.
"Dear little Autumn flower, with purple clad,
Dost thou thus weep the death of Summer fair?
Funereal, truly, is thy colour sad,
And ever serves as symbol of despair!"
"Ah, no! dear friend, remember yet one thing--
That purple, too, is Majesty's display;
And 't is the pleasure of our Winter king,
That I present myself in meet array!"
_Tradukis_ Ben Elmy.
MORDANTO MORDITA (Originale Verkita).
Tiu cxi okazis dum mia lernado cxe la universitato.
Bruno estis unu el miaj plej intimaj amikoj kaj ni ofte renkontis nin
kun aliaj samideanoj cxe la logxejo de unu aux alia por amika
kartoludeto. En tiu cxi okazo la renkontejo estis cxe Bruno.
Blanko, alia amiko, alvenis kun mi je la dirita horo, sed tie
trovigxis neniu. "Pendu" ni diris. Ni atendis longan tempon: Bruno ne
venis. Ni do ekkolerigxis, kaj deziris repagi al Bruno pro tiu cxi
malplezuro. "Kion ni faros?" "Malsagxkaptilon!"[12] "Bonege!"
Ni formovis la tablon en angulon de la cxambro. Sur la tablo, per la
helpo de kapkuseno[13] el la dormocxambro, de kelkaj vestoj, kaj de la
lamposfero[14] sur kiu ni figuris malbelegan vizajxon, kaj en kiu ni
enmetis kandeleton, ni konstruis terurigan kreitajxon. Tiam ni
atendis.
Baldaux ni auxdis la pasxojn de la alproksimigxanta Bruno, kaj ni
retiris en la dormocxambron. La pordo de la cxambro malfermigxis:
Bruno eniris.
Subite terurplena kriego surdigxis niajn orelojn. Nia mizera amiko
enfalis preskaux senmove en sian segxegon, nur murmurante--"Mi gxin
vidis! Mi gxin vidis! Mi estas viro mortonta!"
Tiu cxi rezultato surprizis nin. Ni neniam deziris kauxzi tian
malfelicxecon.
Kredante ke nia amiko nur ridegis, mi ekkriis "Brandon! Rapide,
rapide, alportu la brandon!" Estis senutile. La glaso ekfalinte el la
mano de la suferanto, rompigxis sur la tapisxo. Tre malrapide, el la
disigitaj vortoj de la malsanulo, ni eltiris la sciigon ke li kredis
vidi la aperajxon kiu cxiam montras sin al membro de la familio
Bruno, antaux la subita morto de tiu persono.
Ni penis klarigi la aferon, sed sensukcese.
Mi do eliris por venigi kuraciston.
Logxante en la kolegxo, estis necese ke mi petu permeson de la
kolegxestro, cxar vespere je dirita horo la pordego fermigxis por ke
neniu povu senpermese eliri. La kolegxestro, maljuna sinjoro,
bonvolega al la junuloj kiuj venis sub lia flego, kvankam gravmaniera
kaj solenvizagxa, auxskultinte mian klarigon, tuj donis al mi la
deziratan permeson, samtempe dirante--"Estas granda malfelicxeco,
granda, grandega! Mi kredas ke mi mem iros por lerni cxu mi povos ion
fari."
Cxar la kolegxestro tre malofte vizitis la logxejon de kolegxanoj,
tiu cxi propono estis tiel ne atendita ke mi tute forgesis la
kuraciston, kaj sekvis la estron al la logxejo de Bruno.
Enirante en la cxambron ni trovis Brunon ankoraux flegatan de Blanko,
sxajne neniel plibonigxitan. La vizitanto neatendita, klinante sin
super la junulo diris amindavocxe--"Mia kara Bruno, mi tre bedauxras
aux...."
Kvazaux elektrigxita, la trompoplena Bruno eksaltis sur siajn piedojn
elkriante per la plej sana vocxo--"Pardonu al mi, Sinjoro, tute
senintence mi petolis[15] antaux _vi_."
Unue iom enuata, sed baldaux komprenante la sxercon, nia bona estro
trankvile diris--"H--m! Belega ekzemplo de 'Mordanto mordita'. Bonan
Nokton, Sinjoroj, bonan nokton."
Tiel parolinte li ridetante foriris.
Paul Mathews, _Esperantisto_ 7799.
FOOTNOTES:
[12] Booby-trap.
[13] Pillow.
[14] Lamp globe.
[15] Played the fool.
_Almozulo_: Donu al mi pencon, Sinjorino!
_Sinjorino_: Cxu vi ne povas trovi laboradon!
_Almozulo_: Ne, mia metio estas senutila al la nuna tempo.
_Sinjorino_: Kial? Kion vi faras?
_Almozulo_: Mi forsxovelas negxon de pavimo.
G.C.L.
LA TRI AMIKOJ.
Konfidu je nenia amiko ne pruvinte lin. Cxe la festena tablo ni
trovas pli multajn ol cxe la pordo de la malliberejo.[16]
Homo havas tri amikojn; du el ili li multege amis, la tria estis al
li indiferenta, kvankam tiu cxi estis la plej sincera el cxiuj. En
tago li devis aperi antaux la jugxisto cxar li estis grave sed
maljuste kulpigita. "Kiu el vi," li diris, "venos kun mi por atesti
por mi, cxar mi estas grave kulpigita kaj la regxo kolerigxis?" La
unua el liaj amikoj tuj diris ke, pro aliaj aferoj, li ne povus iri
kun li. La dua akompanis lin gxis la pordo de la jugxejo, tiam li
iris returnen pro timo de la kolera jugxisto.
Sed la tria, al kiu li malplej konfidis, eniris, paroladis por li kaj
atestis tiel gxoje pri lia senkulpo, ke la jugxisto liberigis
lin.----
Homo posedas tri amikojn en tiu cxi mondo. Kiel li kondutos je la
horo de la morto, kiam Dio vokos lin antaux sian jugxejon? Mono, lia
plej bona amiko, forlasos lin unue. Liaj parencoj akompanos lin gxis
la pordo de la tombo, kaj tiam returnos domen. La tria, kiun li ofte
forgesis dum la vivo estas liaj Bonagoj. Nur tiuj cxi akompanos lin
gxis la trono de la Jugxisto. Ili antauxiros, parolos, kaj trovos por
li kompaton kaj pardonon.
Elise Bauer.
FOOTNOTE:
[16] Prison.
LEGENDO PRI LA VIRO EN LA LUNO.
Antaux multe da jaroj je Dimancxo, viro iris en arbaron por kolekti
lignon. Li kunigis gxin, kaj, portis gxin domen. Li renkontis belan
viron, dimancxe vestitan, kiu estis ironta al pregxejo. Li haltis,
ekparolis al la lignoportanto kaj diris "Cxu vi scias ke sur la tero
hodiaux estas Dimancxo, kiam Dio ripozis, kreinte la mondon, cxiujn
bestojn kaj la homaron? Cxu vi ne scias ke estas skribite en la tria
komando Sanktigu la Dimancxon?"
Sed la viro estis korhardigxita kaj respondis "Dimancxo tera aux
Lundo cxiela, kion faras tio al mi?" La bela viro, kiu estis Dio mem,
respondis "Portu do eterne vian brancxaron. Kaj tial ke Dimancxo sur
la tero sxajnas al vi esti senvalora, havu do eternan Lundon en la
Luno kaj staru cxiam tie kiel timiginta ekzemplo por cxiuj kiuj
malsanktigas la Dimancxon per laboro." De tiu tempo la viro kun la
brancxaro staras en la Luno, kaj eble starados tie eterne.
Elise Bauer.
PRAKTIKA UZO DE ESPERANTO.
Antaux iaj semajnoj aperis artikolo en la _Daily Mail_ kie oni
skribis ke Jxapananoj trovis ke, se ili mangxadis nur rizon, gxi
produktis hidropsion, sed se ili miksis hordeon kun la rizo la
malsano ne okazis.
Trovante en la Adresaro la nomon de Japonano, mi tuj skribis al li
sciigante lin pri la supre nomita artikolo kaj demandante cxu gxi
estis akurata.
Mi ricevis la sekvantan respondon--"La malsano okaza estas ne la
hidropsio sed beriberi aux elefantiasio. La rizo sole ne kauxzas
tion: La malricxuloj, la kampanoj, ankaux suferas je tiu malsano
kvankam ili ne ofte mangxas rizon; eble nur unu aux du foje dum
monato. La rimedo por tiu malsano estas ne ankoraux konata, sed la
mikso de hordeo kun la rizo estas bona; ankaux la aero de la
patralando. La homoj kiuj vivas en malaerigata cxambro havas ofte
tiun malsanon. Unu aux du monatoj en la patralando estas suficxaj por
kuraci gxin." (Espo. 7383).
Esperantisto 8105.
Kara Sinjoro, La unua numero de via tre lauxdinda gazeto ne sole
donis al mi grandan plezuron sed ankaux portis benon al cxiuj de tiu
cxi loko; cxar, jxus cxe la momento de gxia alveno, komencis la pluvo
de ni longatempe dezirita, kaj kiam mi malfermis la koverton, brilaj
fulmoj kune kun la lumo de mia elektra lampo lumigis al gxiaj bone
presitaj pagxoj. Certe cxiuj Anglaj Esperantistoj dankos vin tre kore
por via kuragxa kaj sindonema laboro, kaj deziros longan vivon kaj
plenan sukceson al la entrepreno. Mi bedauxras ke mi mem donis
malbonan ekzemplon al miaj pli junaj Esperantuloj, skribante en mia
artikoleto "Itala Somero," ke oni kulturas cxe ni _Kariofilojn_.[17]
Mi devis esti skribinta _diantojn_,[18] cxar la kariofilo,[17]
kreskajxo de tropikaj landoj, ne povas vegeti tie cxi. Kvankam mi
estas nemetiista[19] botanikisto, mi ne sciis la sciencan nomon por
"cloves," kaj mi ne lernis la Esperantan vorton por "carnation." ...
Jen mia konfeso kaj senkulpigo! Nun mi almenaux ellernis tre multe
pri la kariofila[17] natur-scienco, uzado, kaj komerco; kaj mi
mirigxas legante ke Anglujo enportas cxiujare 1/4 milion funtojn[20]
da tiu drogo. Certe cxiuj ne estas uzitaj por bongastigi niajn
pomtortojn![21]
Kun sinceraj gratuloj,
Via fidele,
C. Bicknell.
FOOTNOTES:
[17] Cloves.
[18] Carnations.
[19] Amateur.
[20] Pounds.
[21] Apple tarts.
LA SONO DE VOCXO.
(Telefona Okazo.)
(de G. S. WEBSTER, eltirita el "TAT," tradukita de JOHN ELLIS.)
* * *
S-INO JUNEDZO. S-O JUNEDZO. VOCXO.
* * *
[_SCENO.--Mangxocxambro cxe Gesinjoroj Junedzo. La telefono estas
fiksita sur skribtablo._]
S-ino Junedzo (_alparolante al katido, dume sxi
cxirkauxligas banton[22] cxirkaux gxia kolo_[23]).--Nu[24], katideto, mi
miras kion mia Ricxjo faras. Mi esperas ke li ne aliris al
malplacxega cxevalkura konkurso--mi ne kredas ke li sin okupas
tiamaniere dum lia libera tempo--malgraux la duonesprimajxoj[25] de
Klaro Paseo, sed--. Bone, mi jam alvokis lin telefone nur sepfoje
hodiaux, kaj li mem respondis al mi cxiufoje; tial cxio necese estas
tute gxusta. (_Sidigas la katidon sur kuseno_) Nu, kion fari? Estas
tro varme por eliri kaj vizitadi. Mi jam parolis kun la servistinoj
pri iliaj kulpetoj, suficxe je unu tago. Mi kudris butonon sur la
ganto de Ricxjo, kaj mi jam skribis dudek-sep pagxojn al la
patrineto. Ho! Mi devas alvoki Ricxjon denove; li kutimas auxdi mian
vocxon almenaux okfoje en cxiu tago. Kara knabo! Li pensos ke mi
cxesis ami lin, aux ian similan terurajxon! (_Aliras al la telefono
kaj sonorigas_) "N-on 2,337 Junedzo, mi petas." (_Post momento, sxi
auxdas respondon._)
S-ino J. (_en 'fonon_).--Jes, cxu vi cxe-estas?
Vocxo.--Kompreneble, Karulineto!
S-ino J.--Kiu estas tie?
Vocxo.--Kies vocxo sonas, cxu vi pensas?
S-ino J.--Tio estas simila je la vocxo de mia propra edzeto.
Vocxo.--Tia mi estas, Kara Mia!--Via vera, sola, propra
Ricxjo.
S-ino J--Cxu vi maltrankviligxas kaj pensadas ke mi ne estas
alvokonta al vi denove, Plejkara?
Vocxo.--Jes; mi ja terure maltrankviligxis pri tio, Koro
Mia.
S-ino J.--Kion vi faras?
Vocxo.--Mi tre laboradas, kaj multe pripensadas pri mia
propra edzineto. (_En tiu cxi momento, persono largxasxultra,
festatempe vestita, mallauxte malfermas la pordon. Li staras senmove,
kaj rigardas S-inon J., ridete sed silente._)
S-ino J. (_en 'fonon_).--Mi sentadis tre forlasite la tutan
tagon longe.
Vocxo.--Kompatinda knabineto! Baldaux mi revenos, cxarmanta
mia.
S-ino J.--Mi skribis dudek-sep pagxojn al la patrineto.
Vocxo.--Cxu efektive? La kara maljuna sinjorino! Mi esperas
ke vi sendis al sxi la esprimon de mia amo.
S-ino J.--Ha! Nu, mi sxatas[26] auxskulti vin kiam vi parolas
tiel pri la patrineto. Penu cxiam paroli tiamaniere pri sxi kiam vi
estas hejme. (_La persono apud la pordo sxajnas malkontente, kaj ial
iom ekscitate._)
Vocxo.--Mi promesas, Amatino Mia.
S-ino J.--Mi ja pensas ke vi povus arangxi ke vi venos
hejmen frue hodiaux, Ricxjo, por festi la trian monaton de nia
edzeco. (_La persono subite timigxas, kaj provas forsxteli mallauxte
for de la cxambro, senvidite._)
Vocxo.--Tion mi volus, karulineto mia; sed ni estis tre
okupataj cxe la oficejo la tutan tagon longe, kaj ... (_la persono
piedfrapas senintence la katidon--la katido blekas ... kaj_ S-ino
J. _cxirkauxrigardas antauxe ol la persono povas atingi la
pordon--sxi lasas fali la auxdilon telefonan, rapidas al li, kaj
kaptas lin sovagxe per lia brako._)
S-ino J. (_kun milo[27] da vulkanoj[28] je sia
vocxo_)--RICXJO!! RICXARDO!!!
S-o J. (_provas gajete sxajni kuragxa_).--Nu, Kara Mia, cxu
vi gxojas min revidi?
S-ino J. (_trenas lin al la telefono_).--Venu tien-cxi.
(_Sxi tenas la auxdilon sur lian orelon, kaj tuj poste parolas en la
telefonon si mem_).
S-ino J. (_en la 'fonon_).--Kaj _kiu_ vi diris ke vi estas?
Vocxo.--Efektive, cxu vi forgesis tiel baldaux? Via propra
Ricxjo.
S-o J.--Sed, pendigxu! ... (S-ino J. _metas sian
manon sur lian busxon_).
S-ino J.--Kaj _kion_ vi diris ke vi faris?
Vocxo (_ripetas malrapide kaj tre klare_).--Ke mi tre
laboradis, kaj multe pripensadis pri mia propra edzineto.
S-o J. (_li mem provanta alvoki per la
telefono_).--Silentigxu, malsagxulo! Cxu vi ne scias.... (S-ino
J. _cxesigas lin kiel antauxe_.)
S-ino J. (_en la 'fonon_).--Ni finigos tiun-cxi konversacion
cxar S-o Junedzo, kiu estas apud mi, lacxigas iom auxskultante lian
propran imagxan vocxon. Bonan tagon! kompleze tenu vin pretige por
atesti kiam mi procesos por ricevi jugxan disigon.[29]
Vocxo.--UX--ux--ho! ux--ux--(S-ino J. _sonorigas
por cxesigi la elektran komunikadon; sin turnas al_ S-o J.,
_kies vizagxo grade igxas fraga-tomata-sun-mallevigxan specon de
koloro_).
S-ino J. (_per nordpolusa[30] vocxo_).--Havu la bonecon
klarigi--se eble vi povas.
S-o J. (_gajete_).--Certe, kara mia, certe! Nu, vi vidas,
karesinda mia, vi havas tre dolcxan kutimeton, alvokante min cxe la
oficejo cxiuhore, kaj cxar mi--ux--ne estas--ux--cxiam tie....
S-ino J.--Estante cxe cxevalkuraj konkursoj, eble?
S-o J. (_kuragxege_).--Jes, estante cxe cxevalkuraj
konkursoj; kvankam, trovinte mian unuan gradan bonprosperajxon
hieraux, mi estas forlasonta tiujn de nun. Sed, dauxrigante ... cxar
mi ne cxiam estas cxe la oficejo, mi pensis ke vi koler ... ux ...
maltrankviligxus se mi ne respondus cxiufoje kiam vi sonorigus por
mi; tial mi ordonis ke Korkisto, mia cxefkomizo, kiu estas iom da
ventroparolanto, imitu mian vocxon, kaj respondu al vi tiam, kiam mi
forestus, kaj la malsagxulo nesciis ke mi jam venis hejmen frue
hodiaux--tial--Ho! pardonu min, Mimio!
S-ino J. (_frostatone_).--Neniam! (_surlevigante la
katidon_) Venu kun mi, katideto, ni ambaux estas trompigxitaj. Ne
pensu ni plu pri tio! Ni reiros al la patrineto, kaj ... (_lasas
larmon fali sur la dorson de la katido_). Sed (_sin turnante al_
S-o J.) permesu al mi por diri al vi, Sinjoro ke--(_telefona
sonorileto tintas_) Ha! la 'fono denove! (S-o J. _saltas
antauxen kvazaux li volis respondi_--S-ino J. _malhelpas
lin_) Pardonu min, nun estas mia vico por falsi la telefonon, mi
kredas. Eble estus ecx pli interesa afero, se mi provus ventroparolan
aktorajxon (_aliras al la telefono kaj respondas per rauxka, vira
vocxo_) jes, kiu estas tie?
Vocxo.--Ho! Maljunulo! Cxu tiu estas vi?
S-ino J. (_same kiel antauxe_).--Ne,--UX--tio estas, jes.
Vocxo.--Nu, nur unu vorto pri tiu diamanta cxirkauxkolo,
kiun vi petis ke mi elektu por via edzino. Vi diris ke via vetgajno
estis cent-deko da livroj; nu, cxar vi volas aldoni plue dekon, mi
povas ricevi jxus tion, kion vi bezonas, pendajxon ankaux, po
cent-dudek livroj. Cxu tio vin sxatas?
S-ino J. (_per malforta vocxeto_).--Ricxjo, cxu vi volus
veni kaj respondi al tiu-cxi, mi petas?
(_Li aliras al la telefono, kaj post arangxinte la aferon, sonorigas
por cxesigi la komunikadon, kaj sin turnas al_ S-ino J.,
_kiu sidas sur la sofo, sxia vizagxo en la pelto de la katido, kaj
ploras iom_).
S-o J. (_alstrecxante liajn brakojn_).--Mimio!
S-ino J. (_lasas fali la katidon_).--Ho! Ho! (_Sur lian
bruston_) Ho! Ricxjo!! (_La katido gxoje murmuras._)
FOOTNOTES:
[22] A knot of ribbon.
[23] Neck.
[24] Well!
[25] Half statement.
[26] Like.
[27] A thousand.
[28] Volcanoes.
[29] Separation.
[30] Northpolar.
PHONETIC LONGHAND.
In fulfilment of a promise made in the first number of The
Esperantist, a few phrases are here given, with their equivalent
English phonetic spelling. In reply to those friends who wish to see
a monthly list of stock phrases, with their English meaning, we beg
to remind them that the _Frazlibro de la Turisto_ contains 400 such
phrases, each in 6 languages, for the trifling cost of 6d. We are not
disposed to sacrifice our limited space as suggested, unless, after
mastering the 400 phrases named, which deal with a great diversity of
subjects, our friends still feel the need for a further collection.
The phrases used below are culled from a forthcoming work by Mr. J.
A. Thill, of Plymouth:--
Cxiam uzu Esperanton kiam vi skribos al mi.
Chee|ahm ooz|oo Aysp|ayr|ahnt|ohn kee|ahm vee skreeb|ohs ahl mee.
Veku min morgaux cxirkaux la kvina horo.
Vay|koo meen mohrg|ow cheerk|ow lah kveen|ah hohr|oh.
Senvestigu vin kaj kusxigxu.
Sayn|vayst|eeg|oo veen ky koosh|eej|oo.
Mi prosperis en tiu cxi afero.
Mee proh|spayr|ees ayn tee|oo chee ah|fayr|oh.
Mi devas refari tiun cxi kalkulon.
Mee dayv|ahs ray|fahr|ee tee|oon chee kahl|kool|ohn.
Vi rejunigxas pli kaj pli!
Vee ray|yoon|eej|ahs plee ky plee!
Kiam vi senvestigos viajn piedojn?
Kee|ahm vee sayn|vayst|eeg|ohs vee|ine pee|ayd|oyn?
EN VAGONARO, REVENANTE DE LA MARO.
Lernejestro, afable parolante al la plej mallertulo de la lernejo:
Cxu la maro alvenis al viaj atendoj, Roberto?
Lernanto, kiu estis tro proksimigxinta al la undoj:
Se placxas, Sinjoro, gxi alvenis al tie cxi; Kaj, per fingro, li
montris sian bruston.
E. M.
* * *
Du fratinoj logxis kune kun sia onklino, bona sed tre severa virino.
Unu tagon la plej maljuna ekvidis ke la infanino fosas en la gxardeno
kaj enterigas ion. Poste sxi foriris por trovi tion kion sia fratino
faris: Kaj sxi eltiris el la truo paperan folieton sur kiu estis
malbone skribitaj tiuj cxi vortoj. "Kara Diablo, venu tuj kaj
forportu mian onklinon Marion."
Esperantisto, 4686.
* * *
Du vendistoj de malnovaj vestoj logxis kontrauxe. Nature ili ne tro
amis unu la alian. Nokte angxelo venis al unu el ili kaj diris.
"Rakontu al mi tion, kion vi deziras, kaj mi donos gxin al vi
kondicxe ke via najbaro ricevos la duoblon da gxi."
La viro pensadis longatempe kaj fine respondis "Mi volas ke mi
blindigxos je unu el miaj okuloj."
Esperantisto, 8105.
ALILANDAJ KUNBATALANTOJ.
Doktoro Zamenhof aminde skribis al ni la sekvantan leteron--
"Kara Sinjoro, Kun granda plezuro mi ricevis la unuan numeron de
_The Esperantist_. La bona enhavo kaj la bela eksterajxo faras tre
bonan impreson. Mi estas tute certa ke la gazeto tre placxos al cxiuj
esperantistoj jam ekzistantaj, kaj gxi baldaux farigxos potenca
kreilo de multaj esperantistoj novaj. La komenco eble estos
malfacila, sed la fruktoj de Via laborado estos ricxaj kaj belaj.
Volu enskribi min en la nomaron de la abonantoj
... Via, L. Zamenhof."
Vere estas afablege de nia kara estro apogi la verkon de
eklernantaro, kiel estas preskaux cxiuj el niaj kunverkantoj. Estas
granda honoro havi lin inter niaj abonantoj, kaj la Redaktoro estas
certa ke la legantaro aprobos ke Doktoro Zamenhof estus la sola
honorinda abonanto al la novenaskita organo.
* * *
Sinjoro Fruictier skribis al ni el Parizo. "Tie cxi nenio nova.
Tridekses publikaj kursoj de Esperanto estas tuj malfermigxontaj en
Parizo: se nur cxiu havus kvindek lernantojn diligentajn, estus
bonege!!! Duan eldonon de _La Frazlibro_ mi pretigas: al gxi mi
aldonas gramatikon plenan de Esperanto, en la kvin lingvoj. Kore via,
P.F."
Vere la lingvo rapidege antauxmarsxadas en Parizo, kaj estas
esperinde ke ankaux tie cxi Londone ni baldaux havos 36 kursojn. _La
Frazlibro de la Turisto_ sen gramatiko certe estis bonega libreto;
kiam oni aldonis kvinlingvan gramatikon, estos pli ol bonega, gxi
estos mirinde utila verketo.
* * *
Sinjoro Bourlet, Prezidanto de la Grupo Esperantista Pariza skribis--
"La firmo Hachette & Ko. en Parizo preparas kun la helpo de
Sinjoro de Menil tutmondan jarlibron Esperantistan. Tiu jarlibro
enhavos la nomojn kaj adresojn de cxiuj Esperantistoj, pro-esperantaj
Societoj, jxurnaloj, k.c. Gxi eliros en la monato Marto de la
proksima jaro. Mi treege petas vin ke vi bonvolu sendi cxiujn eblajn
sciigojn, kiuj povus faciligi gxian verkadon al Sinjoro B. F. de
Menil, 46 Boulevard Magenta, Paris 10.
Internacian kaj kunfratan saluton."
La enskribo estas senpaga.
* * *
Sinjoro Cart skribis afablan leteron gratulante nin pri _The
Esperantist_ kaj petante ke ni enpresu nomaron de la libroj por la
blinduloj. Plezure ni anoncas ke la Angla lernolibro en la Brailla
skribo nun estas eldonita, kaj ke gxia kosto estas 4s. Ni ankaux
sciigos cxiujn blindajn amikojn de la nomaro de aliaj jam eldonitaj
verkoj, se ili skribos al ni.
* * *
Esperanto tre rapide antauxiradas inter niaj Maltaj kunverkantoj.
Dankoj al la sindonema propagando de Sinjoroj Agius kaj de Bono,
preskaux cxiuj la Universitatanoj jam eklernas la helpantan lingvon.
Eble la malgranda insulo baldaux farigxos "_Esperantujon_," kiu
scias!
Sinjoro Agius skribis bonegan leteron kiu estis presita en la _Daily
Malta Chronicle_, kaj ni skribis duan leteron pri Esperanto kiu
ankaux estis tie presita.
* * *
Du samideanoj en Jxaponujo, Sinjoroj Gauntlett kaj Doorn, ankaux
skribis pri Esperanto en la _Japan Times_. Ni ankaux sendis
respondon.
Post la ricevo de la dua letero, la Redaktoro de tiu cxi
malproksimega organo skribis kiel sekvas.--"The fact that our playful
rap at Esperanto should have inspired a disciple of that up-to-date
language in this far corner of the world to champion its cause is
certainly almost sufficient to make us reconsider our former verdict
(which was perhaps dictated by aesthetic rather than utilitarian
motives), and to admit that Esperanto may after all have a brighter
future than Volapuk. At least the acquisition of the new tongue can
do no harm and may possibly do some good. We thank our correspondent
for the trouble he has taken.--Ed., J.T."
* * *
Bone, bonege! kaj la tutmonda Esperantistaro devas gratuli Sinjoroj
Gauntlett kaj Doorn por la granda helpo kiun ili tiel donis al la
lingvo ne en Jxaponujo sole, sed _cxie_.
* * *
Ni bedauxras ke ni ne povas presi cxiujn la afablajn leterojn kiujn
alilandaj amikoj sendis. Eble, en la estonteco, kiam nia malgranda
organo estas bone logxigxita, ni povos pligrandigxi gxin kaj presi du
pagxojn de alilanda korespondado. Gxis tiu tempo venos, ni devas esti
kontentaj kun nur unu pagxo de tiaj interesajxoj.
DU FABLETOJ.
_La Leono, la Urso kaj la Vulpo._--Leono kaj urso iam trovis
mortigitan cervidon, kaj longe interbatalis por posedi gxin. Tiel
grava farigxis la batigxo ke fine ambaux el ili, duone blindigitaj
kaj duone mortigitaj, kusxis sur la kampo, sen suficxa forto por
tusxi la trovajxon strecxitan inter ili.
Vulpo alvenante tiam kaj vidante ilian mizeran staton, trapasxis
inter ilin kaj forportis la kaptajxon.
"Kiaj malsagxaj kreitajxoj ni estas," ili ambaux ekkriis, "ni
malsxparis nian tutan forton kaj batis unu la alian nur por doni
mangxon al fripono."
_Batalantoj ofte perdas tion por kio ili interbatalis._
(6266).
* * *
_La Hundo kaj la Katino_--Maljuna sinjorino posedis hundon kaj
katinon. La hundo, kiun sxi havis por gardi sxian dometon, logxis
ekstere en ligna hundejo; kaj mangxis komunajn mangxajxojn.
La katino estis karesita; kaj pasigis la tutan tagon mangxante
luksajxojn kaj dormante sur la mola tapisxeto antaux la fajro.
Longatempe la hundo envie rigardis la katinon; kaj fine parolis al
sxi kiel sekvas--
"Mi gratulas vin, frauxlino, pri via tre bela vivo."
"Kiel gxi estas pli bona ol via?" respondis la katino, malfermante
largxe siajn okulojn.
"Ni sxangxu lokojn dum unu semajno; kaj eble vi eltrovos." "Plezure,"
respondis sxi, kaj tuj la sxangxo estis farita.
Je la komenco la hundo gxuis[31] sin en la saloneto, sed sia gxojo ne
estis longedauxranta. Sia granda korpo okupis tro multe da spaco; kaj
la servistino, kiam sxi arangxis la cxambron, metis siajn piedojn sur
lia kapo aux sur lia vosto, kauxzante al li grandan doloron. La
mangxajxoj kiuj estis estintaj suficxaj por la katino, sxajnis esti
nenio al lia forta stomako, kaj li sentis kvazaux mortonta de
malsato. Fine la saloneto, unue tiel varma kaj bela, farigxis al li
senaeran malliberejon. Post du tagoj li ne povis toleri gxin pli
longe, kaj, humile foririnte al la hundejo, diris "Cxu vi estas tie,
frauxlino?"
"Jes," respondis la katino je la pajlo interne.
"Nu, mi jxus estis pensanta ke, se rabisto venus, vi ne povus
kontrauxstari lin; tial mi revenis al mia propra loko." La katino
reiris en la saloneton ridetante.
_Ne avidu la sorton de via najbaro._
(8380).
FOOTNOTE:
[31] Enjoyed.
L'ANGXELO KAJ LA INFANO.
ELEGIO.
Angxelo vizagxe radia
Klinigxis cxe l'flank' de lulil'[32]
En kiu, spegule, je lia,
Ripozis imago simil'.
"Infan', mia cxarma similo,"
Li diris, "ho! venu kun mi;
Ni vivos en brila Cxielo
Ne estas Ter' inda je vi.
"Cxar tie neniu gxojegas;
Suferas l'anim' en plezur'
Ekkrio felicxa elvokas
Sopiron el kor' sammezur'.
"Kaj timo kun cxiuj festenas--
Neniam trankvila maten'
Vesperon similan entenas[33]
Aux de l'morgaux estas subten'[34].
"Cxagreno kaj kora doloro
Cxu sulkus[35] vin, ho! frunto pur?
Okulojn plenigus la ploro ...
Cxu ja estas penseble nur?
"Ne, Ne, tra la supra vasteco
Ekflugu tuj kune kun mi;
Pardonas la Dia Zorgeco
La tagojn estontajn por vi!
"Vestigxu funebre neniu
Por vin el ter' vidi forir';
Last' hor' via estu por cxiu
Simila je l'cxitienir'.[36]
"Nenia plorema vizagxo,
Cxe l'tombo neniu gxemant';
Pro via benita pur' agxo,
Mortint' sxajnas kiel dormant'."
Flugilojn L'Angxelo malfaldis,
Kaj tra l'blua regno de l'sun',
Duop' ili supren flugadis--
--Senfila patrin' estas nun'.
_El_ J. Reboul.
_Esperantigis_ A. Motteau.
FOOTNOTES:
[32] Cradle.
[33] Contains.
[34] Support.
[35] Wrinkle.
[36] Coming here.
CORRESPONDENCE NOTES.
In our first issue the hope was expressed that all Esperantists
would, without delay, translate the two letters enclosed in the
Textbook and send them in for "The Adresaro." Many have already done
so, and will no doubt soon commence their foreign correspondence,
even if the collecting of picture postcards or postage stamps be the
initial incentive. Several translators have experienced slight
difficulties in their work, which we now take the opportunity of
explaining.
In the first edition of the Textbook the first letter contained the
word "propono." Many were unable to translate this, the meaning of
which is "proposal." "Ekskolonelo" also presented difficulty to many.
The meaning is simply "ex-colonel"!
The more recent letters seem to contain but one point of
difficulty--the wonderful ever-recurring word "samideano" (which was
here put in the feminine through an oversight). We have not yet
discovered an apt translation for this most useful term. One of our
members has put "friend in Esperanto," whereas others describe it as
"kindred spirit" or "fellow-thinker." The literal meaning is of
course "one who shares the same idea as yourself."
* * *
A most interesting letter has come to hand from one of our
enthusiastic members. We here print it at length:--
"Dear Sir,--I am reluctant to encroach upon your time,
but I feel _I must_ write to congratulate you upon the get-up, the
good printing, and the general excellence of your first number. It is
far and away the best Esperanto journal I have seen.
"One of your correspondents, I see, urges that her age (71) precludes
the possibility of her doing much for Esperanto. I hope not. If she
has the same good health as I have, she may have several years before
her yet. I am in my 81st year, and though I have a very busy life, I
take a great delight in our "Kara Lingvo," and can read it with
tolerable ease ... I am puzzled about the sound of "Eux," "Ej," and
"Uj" ... I cannot make out the last line but one on page 9.
Yours, etc.,
E.D.R."
We heartily thank E.D.R. for his interesting and cheering letter.
Certainly we all hope to have plenty of time before us in which to
propagate "La Karan Lingvon."
To deal with the last point first, it was one of the printer's errors
which one must inevitably find in a journal printed in a new
language. "Firmo firinoj" should have been the one word "Firmoj." Our
good colleague, Mr. Ahlberg, is thus fully exculpated from what at
first sight must have seemed to our readers as "very original
Esperanto" on his part. In apologising for the error, we would again
call the attention of our readers to the motto at the top of page 1.
The _Eux_ is very rare, generally found in _Euxropo_, which is
pronounced as _Ay-oo-roh-po_, just as if the ordinary _u_ had been
used. _The letter ux has no individual sound_, as was explained in
our last issue. _Ej_ in _plej_, and all other cases, has the value of
the _ayi_ in playing. _Uj_ as in ruin. Take for example the word
_Patrujo_. This is spoken _Pah-troo-yo_. Similarly _Lernejo_ is
_Lairn-eh-yo_.
* * *
J.H.M. of Walthamstow writes a congratulatory letter in Esperanto,
concluding with the request that we explain the etymology of three
words used in the Gazette. "Klopodi," meaning "to busy one's self
about something," is derived from the Polish: klopotac sie. "Cxerpi,"
meaning "to exhaust," comes from the Polish: czerpac. "Varbi," "to
enrol," from the German: bewarben.
N.B.--It is remarkable, considering that Dr. Zamenhof is a Pole, that
there are not more Slavonic words in Esperanto.
Philologists will find the Universal Dictionary (in Esperanto,
French, English, German, Russian, and Polish) a useful work. Price
1s., post free.
* * *
Friends have written suggesting that we should have monthly
competitions for the best translations from given passages in English
literature. The idea is an excellent one, but we cannot adopt it at
present, as our time is too fully occupied to enable us to give the
requisite amount of care to the competitors' efforts. Nevertheless,
we hope for an interesting competition in the near future. We need
original work, however, more than translations. Meanwhile we offer a
Prize (the Will o' the Wisp English-Esperanto Dictionary, which
really ought to be ready by Christmas) to all friends who can send us
the annual subscriptions of ten new subscribers. Of course
secretaries and officials of groups are not included in this offer.
We are glad to state that we have received numbers of interesting
letters. Our inveterate foe, space, forbids our printing all we wish.
We trust that our friends will be satisfied with the written replies
which are generally sent when their letters are crowded out.
DIVERSAJ SCIIGOJ.
Samideanoj en Boulogne-sur-Mer faris publikan pruvon pri la utileco
de Esperanto per tiu cxi gazeto. Trovinte Francajn amikojn kiuj
komprenis la Anglan lingvon, ili petis ke tiuj cxi traduku en la
Francan la dulingvajn artikolojn en nia unua nombro. La Esperantistoj
ankaux faris same. La rezulto estis rimarkinda. La tradukoj de la
Esperantaj adeptoj estis pli akurataj ol tiuj de la studentoj de la
Angla lingvo. Tiel oni praktike pruvis ke Esperanto estis ankaux
tauxga ilo per kiu lerni naturajn lingvojn! Ili ankaux sammaniere
tradukis _La Suno Hispana_.
* * *
Ni bedauxras ke ni ne havas suficxe da spaco por doni cxiumonate
malgrandan priskribon pri niaj samtempaj gazetoj Esperantaj. Eble la
Lingvo Internacia, L'Esperantiste kaj la Belga Sonorilo estas tiel
bone konataj de nia legantaro kiel estas La Lumo. Sed tre malgranda
nombro de Anglaj Esperantistoj vidis la novan (mi estis dironta la
plej novan sed _tiu cxi_ Esperantist estas la lastenaskita)
_Hispana Suno_. Gxi estas dekdupagxa monata gazeto en la lingvoj
Hispanaj kaj Esperantaj, kaj enhavas multe da tre interesa kroniko.
Oni ne trovos rakontojn aux poemojn, sed la organo estos tre utila
por cxiuj kiuj deziras lerni la lingvon de Cervantes; cxar la
paralelaj tradukoj estas lauxvortaj.
* * *
La Sekretario de la Edukada Regnafako[37] skribis, antaux ne longe, al
Sinjoro Ellis (Keighley), respondante je lia propono ke la instruado
pri Esperanto farigxus parton de la edukada kurso en la lernejoj
popolaj kaj dugradaj. Li diris ke "La fakestroj ne estas pretaj por
akcepti la proponon nuntempe." Movi regnan fakon estas longa afero,
sed espera fajrereto kusxas kasxe en tiu vorto _nuntempe_.
* * *
Sinjoro Ellis ankaux sciigas nin ke Sinjoro Wackrill, Colombo,
Ceylon, komencis kurson, esperante plioficiale fondigi societon kiam
la membraro estos plimultigxinta.
Ni bonvolas sukceson je lia entrepreno, kiu speciale interesas nin
cxar gxi estas la unua peno por disvastigi Esperanton en Ceylon.
* * *
Sinjoro Metcalfe diras ke li nun komencis korespondan sxakludon kun
Subleuxtenanto L. Jamin (Antverpeno). Ambaux el ili cxiam skribas en
Esperanto kaj Sinjoro Metcalfe nun atendas la kvaran movon.
* * *
La unua kunveno de la nova Esperanto Society en Brixton estis tre
sukcesa. Preskaux cent cxeestantoj auxskultis paroladon pri la lingvo
internacia kaj gxia gramatiko. Poste, dudeksep el ili membrigxis kaj
la cxiusemajna kurso komencis. Sinjoro E. W. Eagle, 21, Kellett Road,
Brixton, estas la Hon. Sek.; kaj li volonte respondos je cxiuj
demandoj pri la nova societo, kies jarabonpago estas 2s. 6d.
* * *
Jen estas ankaux bonaj novajxoj de Plymouth. Sinjoro Treleaven
paroladis cxe la Athenaeum, Plymouth, kaj, post kelkaj tagoj, donos
similan paroladon en Liskeard, Cornwall.
Oni devas gratuli tiun cxi energian varbiston kaj esperi ke la du
paroladoj kreos multajn samideanojn kaj eble fondigos novajn kursojn.
* * *
Tiu cxi estas nur la dua nombro de The Esperantist, sed gxi
estas la lasta de la jaro 1903a. La Redaktoro deziras sendi
internaciajn salutojn al cxiuj amikoj, cxu Angloj, cxu alilanduloj,
kaj gratuli ilin pri la bona progreso kiun Esperanto faris dum tiu
cxi jaro. Esperanto cxiam kreadas entuziasmulojn;[38] sekve gxi
kreskadas pli kaj pli rapide.
Antaux dekdu monatoj, la bela lingvo estis preskaux nekonata en tiu
cxi lando. Nun jen estas tie cxi almenaux 5,000 personojn kiuj
acxetis lernolibrojn; kaj unu lernolibro ofte instruas multajn
lernantojn. Kaj tiu cxi ne estas la plej bona atesto pri la
praktikeco de Esperanto. Multaj el niaj cxi-tieaj samideanoj jam
estas adeptoj, kaj skribis bonajn kaj interesajn artikolojn por tiu
cxi malgranda organo. Vere, mi dubas cxu estus eble ke oni redaktu
gazeton en natura lingvo ajn, post dekdu monatoj de lernado; ecx se
tiu lernado estus estinta treege koncentrigita. Sed tia estas la
simpleco de Esperanto, gxia logikeco, gxia senescepteco, ke oni povas
eldoni monatan gazeton en la nova lingvo kaj ricevi la aprobon de
Doktoro Zamenhof mem. Vivu Esperanto! Vivu Doktoro Zamenhof! Vivu
cxiuj amikoj kiuj komencas disvastigi la internacian lingvon tra la
multelingva mondo!
FOOTNOTES:
[37] Board.
[38] Enthusiasts.
THE NEW DICTIONARIES.
With pleasure we announce that both the Esperanto-English and
English-Esperanto Dictionaries will be ready by Christmas. Orders are
now being booked, and will be executed as soon as possible. Each work
is published at 2s. 6d. Send to the Hon. Sec., Esperanto Club, 41,
Outer Temple, London, W.C.
SPECIMEN PAGES.
_From_ The Esperanto-English Dictionary.
direkci-_o_, management (manager's office), body of directors.
direkt-_i_, to direct, to instruct; --_o_, the direction (to be
followed); --_ad|o_, management of anything; --_il|o_,
helm; --_il|ist|o_, pilot, helmsman.
direktor-_o_, director.
direktori-_o_, directory.
dis-, separating affix: _jxet|i_, to
throw; --_jxet|i_, to throw about;
_sem|i_, to sow; --_|sem|i_, to scatter, to disseminate; --_|ig|i_, to
separate (_active_); --_igx|i_, to separate (mutually); --_|igx|o_,
schism, disunion; --_|don|i_, to distribute.
disciplin-_o_, discipline.
disertaci-_o_, dissertation.
diskont-_o_, discount; --_i_, to discount.
diskut-_i_, to discuss; --_ebl|a_, debatable, discutable.
dispon-_i_, to dispose (not to arrange).
disput-_i_, to dispute; --_o_, quarrel, altercation.
distil-_i_, to distil; --_ej|o_, distillery; --_il|o_, alambic,
still; --_ist|o_, distiller.
disting-_i_, to distinguish; --_igx|i_, to distinguish oneself,
to become famous; --_igx|a_, distinctive.
distr-_i_, to take away the attention; --_o_, the act of taking
away the attention; --_ajx|o_, want of attention; --_ec|o_, state of
inattention; --_it|a_, absent-minded.
distrikt-_o_, district.
diven-_i_, to guess.
divers-_a_, diverse, varied.
divid-_i_, to partake, to share; --_ad|o_, division (arithm.);
_ne| --|it|a_, undivided; _ne --ebl|a_, indivisible.
divizi-_o_, division (milit.).
*do, therefore, consequently, then (argumentative).
dogm-_o_, dogma; --_a_, dogmatic.
doktor-_o_, doctor.
dokument-_o_, document.
dolar-_o_, dollar.
dolcx-_a_, sweet; --_ig|i_, to sweeten, to assuage.
dolor-_i_, to pain, to ache; --_o_, pain, ache.
dom-_o_, house; --_et|o_,
cottage, small house; --_an|o_, one belonging to the house; --_e_, at
home; _ir|i --e|n_, to go home.
domagx-_o_, pity, (_i.e._ regrettable affair); _est|as --o_, it
is a pity.
_From_ The English-Esperanto Dictionary.
_Douche_, dusxo.
_Dough_, knedajxo.
_Dove_, kolombo.
_Dovecot_, kolombejo.
_Down_, lanugo.
_Downs_, sablaj montetoj.
_Downfall_, falego.
_Dowry_, doto.
_Downwards_, malsupre.
_Doze_, dormeti.
_Dozen_, dekduo.
_Draft_ (bill of exchange), kambio.
_Drag_, treni, tiri.
_Dragon_, drako.
_Dragon fly_, libelo.
_Dragoon_, dragono.
_Drake_, anaso.
_Drama_, dramo.
_Dramatical_, drama.
_Dramatist_, dramauxtoro.
_Drape_, drapiri.
_Draper_, drapvendisto.
_Drastic_, drastika.
_Draught-board_, dama tabulo.
_Draughts_ (pieces), damoj.
_Draughtsman_, desegnisto.
_Draw_ (water from well), cxerpi.
_Draw_ (pull), tiri.
_Draw after_ (load, etc.), posttiri.
_Draw_ (near), proksimigxi.
_Draw_ (lots), loti.
_Draw_ (together), kuntiri.
_Drawer_, tirkesto.
_Drawers_ (garment), kalsono.
_Drawing_ (lots), lotado.
_Dray_, sxargxveturilo.
_Dread_, timi, timegi.
_Dread_, teruro, timo.
_Dreadful_, terurega.
_Dream_, songxi.
_Dreary_, malgaja.
_Dredge_, skrapi.
_Dredger_, skrapilego.
_Dregs_, fecxo.
_Drench_, akvumi.
_Dress_ (clothe), vesti.
_Dress_ (wound), bandagxi.
_Dressing case_, necesujo.
_Dress coat_, frako.
_Dressing gown_, negligxa vesto.
_Dressmaker_, kudristino.
_Dressing room_, tualetejo, vestejo.
_Drill_, bori.
_Drill_ (tool), borilo.
_Drill_ (military), ekzerco.
_Drink_, trinki.
_Drink_ (to excess), drinki.
_Drink_, trinkajxo.
_Drinkable_, trinkebla.
_Drip_, guteti.
_Drive away_ (expel), forpeli.
_Drive_ (in carriage), veturi.
_Drive back_ (repel), repeli, repusxi.
_Drivel_, kracxeti.
_Driver_ (car, etc.), veturisto.
_Droll_, ridinda, sxerca.
_In order that this Gazette may be useful as a propaganda agent, it
has been considered advisable to include in each number a synopsis of
the Grammar of Esperanto, so that those hitherto ignorant of its
system may be the better able to appreciate the magazine._
SYNOPSIS OF THE GRAMMAR.
The ALPHABET is composed of 28 letters. They are the following:--
A B C CX D E F G GX H HX I J JX K L M N O P R S SX T U V Z and UX.
The VOWELS are always given a long sound; as in the well-known
phrase, "Pa, may we go too?" Shorthand students will at once
recognise them as the long vowels of "Pitman." Their sound can also
be illustrated by--"Bart, Bait, Beat, Boat and Boot."
The following CONSONANTS need special attention. It must be
remembered that the sounds given are invariable, because _Esperanto
spelling is phonetic and each letter has only one sound_:--
The letter C is sounded as in Czar, or as the "ts" in Bits.
" " CX " " Church.
" " G " " Gag; _i.e._, the hard sound.
" " GX " " George; _i.e._,the soft sound.
" " H " " His; _i.e._, it is aspirated and
never mute as in French.
" " HX " " Loch; _i.e._, the Scotch or German
"CH" or Spanish "J."
" " J " " the English letter Y. Thus Paroloj is
sounded Paroloy.
" " JX " " the French J in Bijou or the S in the
English word Pleasure.
" " S " " in Sun; never as in Rose
(Rozo in Esperanto).
" " SX " " in She.
* * *
The English letters Q, W, X and Y do not exist in Esperanto.
The letter UX is only found in diphthongs--Baldaux is sounded
Bahldow.
The one remaining point to be mentioned is that "AJ" is the same as
in By. "OJ" as in Boy.
ALL NOUNS end in O in the nominative singular. Birdo, a bird.
When the direct object to a verb, an N is added to this O. Mi havas
birdon, I have a bird.
All nouns form the PLURAL by adding J to the singular. Birdoj, birds.
If objective, birdojn.
All ADJECTIVES end in A and agree with the noun in number and case.
Mi havas belajn birdojn, I have beautiful birds.
* * *
The INFINITIVES of VERBS always end in I. Lerni, to learn. Pensi, to
think.
PRESENT INDICATIVES end in AS in all persons singular and plural. Mi
iras, I go. Ili iras, they go.
PAST INDICATIVES end in IS in all persons singular and plural. Mi
iris, I went. Ni iris, we went.
FUTURE INDICATIVES end in OS in all persons singular and plural. Sxi
iros, she will go.
CONDITIONAL MOOD ends in US in all persons singular and plural. Li
irus, he would go.
IMPERATIVE MOOD ends in U. Parolu! speak! Iru! go!
SUBJUNCTIVES are formed by using "KE" and the Imperative. Ke mi iru,
that I might go.
The PRESENT PARTICIPLE ACTIVE ends in ANTA--Iranta, going. In the
Passive voice in ATA--Farata, being done.
PAST PARTICIPLE ACTIVE ends in INTA--Irinta, having gone. In the
Passive voice in ITA--Farita, having been done.
FUTURE PARTICIPLE ACTIVE ends in ONTA--Ironta, about to go. In the
Passive voice in OTA--Farota, about to be done.
ADVERBS end in E--Bone, well. Bele, beautifully.
* * *
1. The DEFINITE ARTICLE is invariably LA in all cases singular and
plural. La Patroj, the Fathers.
2. There is no indefinite article in Esperanto. Patro, a Father; or
merely Father, as the case may be.
3. "NOT" is expressed by "NE." Mi ne havas amikon, I have not a
friend.
4. Questions are introduced by "Cxu." Cxu mi ne havas amikon? Have I
not a friend?
5. ESTI, to be, is the auxiliary verb in Esperanto. Havi, to have, is
never an auxiliary.
N.B.--There are no exceptions or irregularities in Esperanto.
The VOCABULARY has been simplified by about 30 affixes, which are
used to modify the meanings of root words. The commonest are the
following PREFIXES:--
BO indicates relationship by marriage. Bofrato, Brother-in-law.
DIS indicates separation, as in English. Dissxiri, to tear to pieces.
EK indicates the commencement of an action. Eklerni, to begin to learn.
MAL is always used to indicate OPPOSITES. Varma, warm. Malvarma,
cool. Amiko, friend. Malamiko, enemy.
RE denotes the repetition of an action. Relerni, to relearn. Rediri,
to say again.
The principal SUFFIXES are the following:--
AJX signifies an object made from--thus, Fruktajxo, something made
from fruit.
AR signifies a collection of. Arbo, a tree. Arbaro, a forest.
EBL signifies possibility. Videble, visibly. Lernebla, learnable.
EC signifies an abstract quality. Boneco, goodness. Beleco, beauty.
EG signifies increase. It is the augmentative suffix. Granda, large.
Grandega, immense.
EJ signifies the place where an action takes place. Lernejo, school.
Pregxejo, church.
ET is the diminutive suffix. Infaneto, a little child. Varmeta,
lukewarm.
IG denotes the causing of an action. Morti, to die. Mortigi, to kill.
IGX denotes turning or becoming. Paligxi, to turn pale. Fortigxi, to
become strong.
IL denotes the instrument by which an action is performed. Kudri, to
sew. Kudrilo, a needle.
IN denotes the feminine. Patro, father. Patrino, mother. Onklo,
uncle. Onklino, aunt.
IST denotes the occupation, or means of livelihood. Botisto,
bootmaker. Servisto, manservant.
UL denotes the possession of a Quality or Attribute. Blindulo, a
blind man. Danculo, a dancing man.
By means of these affixes, the Vocabulary is enormously simplified.
* * *
All should have "The Student's Complete Text Book," 1s. 3d., post
free, and "Twelve Exercises," 1s. 3d., in order to thoroughly learn
the system; but the above is serviceable as a rough basis.
For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Hon. Sec., ESPERANTO
CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
The books most read are:--
"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d., post
free.
"Twelve Exercises with Key," by A. Motteau, 1s. 3d., post free.
"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.
Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d. the set.
"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.
Grammar in French or German, 1s. 6d.
Commentaire in French, 2s.
Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.
Complete Stories from back "L'Esperantistes," 2d. each.
"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.
The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--
"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.
"L'Esperantiste," in French and Esperanto, 4s.
"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.
"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.
"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.
"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.
The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months.
Subscription 6s. 6d. per annum.
The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries will be
ready shortly. Price 2s. 6d. each.
"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.
"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.
Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.
End of Project Gutenberg's The Esperantist, Vol. 1, No. 2, by Various
*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 1, NO. 2 ***
***** This file should be named 28721.txt or 28721.zip *****
This and all associated files of various formats will be found in:
https://www.gutenberg.org/2/8/7/2/28721/
Produced by David Starner, Andrew Sly and the Online
Distributed Proofreading Team at https://www.pgdp.net (This
book was produced from scanned images of public domain
material from the Google Print project.)
Updated editions will replace the previous one--the old editions
will be renamed.
Creating the works from public domain print editions means that no
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
(and you!) can copy and distribute it in the United States without
permission and without paying copyright royalties. Special rules,
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose
such as creation of derivative works, reports, performances and
research. They may be modified and printed and given away--you may do
practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is
subject to the trademark license, especially commercial
redistribution.
*** START: FULL LICENSE ***
THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
distribution of electronic works, by using or distributing this work
(or any other work associated in any way with the phrase "Project
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
Gutenberg-tm License (available with this file or online at
https://gutenberg.org/license).
Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
electronic works
1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
and accept all the terms of this license and intellectual property
(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be
used on or associated in any way with an electronic work by people who
agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
even without complying with the full terms of this agreement. See
paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
works. See paragraph 1.E below.
1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the
collection are in the public domain in the United States. If an
individual work is in the public domain in the United States and you are
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
are removed. Of course, we hope that you will support the Project
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
the work. You can easily comply with the terms of this agreement by
keeping this work in the same format with its attached full Project
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern
what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
a constant state of change. If you are outside the United States, check
the laws of your country in addition to the terms of this agreement
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
creating derivative works based on this work or any other Project
Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning
the copyright status of any work in any country outside the United
States.
1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
copied or distributed:
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
and distributed to anyone in the United States without paying any fees
or charges. If you are redistributing or providing access to a work
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
1.E.9.
1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
with the permission of the copyright holder, your use and distribution
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
License terms from this work, or any files containing a part of this
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
electronic work, or any part of this electronic work, without
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
active links or immediate access to the full terms of the Project
Gutenberg-tm License.
1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary,
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
word processing or hypertext form. However, if you provide access to or
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
License as specified in paragraph 1.E.1.
1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
that
- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
you already use to calculate your applicable taxes. The fee is
owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
has agreed to donate royalties under this paragraph to the
Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments
must be paid within 60 days following each date on which you
prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
returns. Royalty payments should be clearly marked as such and
sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
address specified in Section 4, "Information about donations to
the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
License. You must require such a user to return or
destroy all copies of the works possessed in a physical medium
and discontinue all use of and all access to other copies of
Project Gutenberg-tm works.
- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
electronic work is discovered and reported to you within 90 days
of receipt of the work.
- You comply with all other terms of this agreement for free
distribution of Project Gutenberg-tm works.
1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
electronic work or group of works on different terms than are set
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the
Foundation as set forth in Section 3 below.
1.F.
1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
works, and the medium on which they may be stored, may contain
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
your equipment.
1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
liability to you for damages, costs and expenses, including legal
fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGE.
1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
written explanation to the person you received the work from. If you
received the work on a physical medium, you must return the medium with
your written explanation. The person or entity that provided you with
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
refund. If you received the work electronically, the person or entity
providing it to you may choose to give you a second opportunity to
receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
is also defective, you may demand a refund in writing without further
opportunities to fix the problem.
1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
with this agreement, and any volunteers associated with the production,
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
that arise directly or indirectly from any of the following which you do
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
electronic works in formats readable by the widest variety of computers
including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
people in all walks of life.
Volunteers and financial support to provide volunteers with the
assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
remain freely available for generations to come. In 2001, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
and the Foundation web page at https://www.pglaf.org.
Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive
Foundation
The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification
number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at
https://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
throughout numerous locations. Its business office is located at
809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact
information can be found at the Foundation's web site and official
page at https://pglaf.org
For additional contact information:
Dr. Gregory B. Newby
Chief Executive and Director
gbnewby@pglaf.org
Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation
Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
spread public support and donations to carry out its mission of
increasing the number of public domain and licensed works that can be
freely distributed in machine readable form accessible by the widest
array of equipment including outdated equipment. Many small donations
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
status with the IRS.
The Foundation is committed to complying with the laws regulating
charities and charitable donations in all 50 states of the United
States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
with these requirements. We do not solicit donations in locations
where we have not received written confirmation of compliance. To
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
particular state visit https://pglaf.org
While we cannot and do not solicit contributions from states where we
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
against accepting unsolicited donations from donors in such states who
approach us with offers to donate.
International donations are gratefully accepted, but we cannot make
any statements concerning tax treatment of donations received from
outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
methods and addresses. Donations are accepted in a number of other
ways including including checks, online payments and credit card
donations. To donate, please visit: https://pglaf.org/donate
Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic
works.
Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
concept of a library of electronic works that could be freely shared
with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
https://www.gutenberg.org
This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.