*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 74794 ***

NOARDERLJOCHT

HISTOARYSKE FORBYLDING YN
TWA UTKOMSTEN, YN FERSEN

FEN D. KALMA




Persoanen:

FRANS DUCO FEN CAMMINGA, frijhear fen ’t Amelân.
RIXT FEN DONIA, syn Mem.
WELMOED, syn sister.
JELMER WALTA, syn frjeon.
THORA UNEMA.
IDZERT MARLÉUS, ds. to Ballum.
IN FISKERSFAEM.


It foarste bidriuw spilet op in grize simmer-neidei dy’t tsjin it
ûndergean fen de sinne yetris oplôget yn gloede fen read en goud, yn in
seal fen de frijhearlike stins to Ballum; it twadde in rûzige middei yn
hjerst, itselde sté. Jier: 1680. Frâns Duco is twa-en-tweintich jier
âld.

By de foarste opfiering (Jelsum 15–8–’20) wieren de rollen fordield lyk
as neikomt: Frâns Duco: Hero Cammingha; Rixt fen Donia: jiff. A. v. d.
Veen; Welmoed: jiff. P. Ratsma; Jelmer Walta: J. P. Wiersma; Thora
Unema: jiff. A. de Langen; Ds. Idzert Marléus; C. Iest; in fiskersfaem:
jiff. J. v. d. Laan.




FOARSTE UTKOMSTE


Seal yn de Ballumer stins, mânsk en foars; stil twivelich ljocht.
Rjuchts efter in doar nei de hal; yn it lewant lofts in finster. Op ’e
eftergroun Frâns Duco, yn tinzen; Jelmer Walta yn stúdzje oer in
foliant, lofts fen him; rjuchts Welmoed, mei borduerwirk.

FRANS DUCO.
Hwet is it stil ... sa stil hearde ik it nea...
De wyn dy’t swijt, de dei dy’t skymrich driuwt,
Hiel fier de sé dy’t yn de iivgens flijt,
En stil, ien swijsum gean, de grize loft—
’t Is as torint, bifrijd fen egen grins,
Elts libjend ding yn einleasheit fen ’t neat,
En frjemd slacht yn ús hert de bloedklop troch,
It iene libb’ne dat ús hjoed yet bleau,
Sa hoar, sa sterk, en skielk dochs ek forstoarn...

JELMER.
It docht dy goed, sa’n rêst, as liif en geast
Krêft garje for de tiid fen stoarm dy’t komt.

FRANS DUCO.
’t Is net de stoarm dêr’t ik myn krêft for ris,
Myn greate maet mei skom en brûs-gestou
En fûgels gûlend yn de jacht’ge loft,
Fynt yn de hjerst myn hege dúnsit leech...
Né, sprek net tsjin... Net det ik mindrje yn krêft,
(Alteast, ik fiel it net), mar det myn siel
It heimnis fen de stiltme sa forstiet,
Sa ien wirdt mei de grizens fen de dei
Eft ik yn ien great ryk fen leed forsink,
Dat, tinkt my, wytget my, myn tiid hat west...

WELMOED.
(nei him ta):
To, praet sa net, dû dochst ús sear mei soks,
Scoest ús forlitte, ús ljeafste hope stoar,
En ’t scil sa bliid wêze, astû better bist
En neat ús nocht mear pynget mei syn soarch...

FRANS DUCO.
Bliid... haw ik ea bliid west, al wier ik soun?
Sûnt heit forstoar boun my it âld ûnthjit
To wenjen mank ús stille sé-lânsdou,
Jier efter jier by ’t rûzjen fen it wiid,
In finzne heal, al wier myn finznis ljocht
En kein en myld, fol sinne-laits en wyn,
Al hie ’k myn lok yn ’t heimnis dat aloan
Hjir roungiet oer ús loft en elts bitsjoent.
Mar hwa’t de sé great ljeafhat yn syn hert,
Dy hâldt hja fêst mei ’t noegjen yn hjar sang,
Det eltse minskne-tins syn langst ûntdriuwt,
En neat bliuwt as hjar gean, hjar great gerûs
En hy, hjar brêgeman, syn sels ûntstjert,
Ien wirdend mei hjar siele, oandet it liif
Him fen it lûken nei hjar langst bijowt...

JELMER.
Dochs haw ik heard fen oaren, steech en wyld,
Sims jierren oan de sé om lean forboun,
Dy’t strûsden troch de stoarmen, fjûr yn ’t bloed,
’t Boarst iepen nei de wyn, it antlit rou,
Ef widzjend oer it tillend rimpljend wiet;
Hjar libbe ljeafde yn ’t hert for stoarm en wyn,
For drift’ge wolkens en de macht’ge sé,
Mar ljeavjend wisten hja hjar masters ek,
Sé-kenings, stoarms oerweldgjend mei hjar wil,
En, sonken hja, yet jubel yn hjar hert.

FRANS DUCO.
Hja hiene d’ ierde yn ’t hert. Sa’t sé en lân
Mankoar omstreakje yn ivich ljeafde-nocht,
Lânsdouwen bernjend yn hjar hijliks-bêd,
Sa hat ek ’t ierde-bern syn sé-mem ljeaf,
En slacht him ’t nocht djip yn syn stridend hert
As hy him jowt yn ’t tsjinjen fen hjar macht.
Mar ik, bern fen de sé....

WELMOED.
Stil, neam dat net,
Rop ’t spoek net op dat ús sa faek omstrúnt....

FRANS DUCO.
In spoek? mar ’t is sa djip, sa skriklik wier—
Elts wit det Mem, koart nei hjar hijliks-dei
Do’t hja in hjerstjoun, iensum roun oer ’t strân,
Seach ho’t de weagen, reauntsjend yn hjar leed,
In sémans-lyk sêft tilden nei de ich,
En—det hjar bern dy man syn eagen hie...

JELMER.
Detstû oer sok ding net it swijen dochst!

FRANS DUCO.
Hwerta? as it sa is? as eltse dei
My djipper twingt to libjen sa’t ik bin?
Bern fen de sé, ’t hat my in feest wol west
Det ik mei hjar great gean ek riisde en sonk,
Hjar amme troch my loek en koelens brocht
Dêr’t oaren wrakslen mei hjar jonkheits-brân,
En noch, noch is ’t my hearlikheit en pracht...
Fier rûzet hja, ienselvich, jimmeroan,
Gelikens nea en dochs for ivich ien,
En weagen riigje oant yn ûneinichheit,
Sims goud-oerwyndre ef moanne-silvrich ljocht,
Sims stoer, koart slaend, sims stiigjend oant it swirk,
’t Sân stout, de kobben krite, it dún stiet keal...
Mar hjir is ’t griis, sa dimmen en sa stil
As nou dizz’ dei mêd nei de jountiid lûkt,
Nea leed en nea djip nocht, nea rou noch sang,
Mar ûren, skier-igael as jins’ne loft
Dy’t giet en einleas giet, oant det de siel
Meidriuwend oer hjar wei, en sûnder treast
Yn ’t loftrom weiwirdt as in frjemde sucht...

WELMOED.
Bist waersiik, Frâns! Ha wy ús hichten net
Fol moai wyt blomte en blide wiksel-skyn,
Us doarpen, smûk yn ’t grien fen leane en haech,
Us jongfolk mei syn boartlikheit en nocht?
Seachst Ballum niis? It doarp is fol fen fleur,
De minsken laitsje en langje nei de joun
As ’t merke-setsje fierd wirdt, bliid en frij,
En elts him gol fornoeget, elts fiert feest!

FRANS DUCO.
Ik sjuch de grize loft oer alles út,
De hjerst dy’t komt en blomte nimt en fleur
En ’t hôf wer keal skoert for de wintertiid,
De tiid dy’t neat yn ’t wêzen lit, en giet...

WELMOED.
Sims, Frâns, is ek dy loft fol gouden ljocht,
Sels nachts, hiel inkeld ris... Den brekt it los
Ien mingljen fen giel ljocht en silvren snie,
Mei gouden bôgen bûgend nei it Noard,
En pylken glânzgjend troch it tsjuster rom,
Det hwa’t it seach, sels súvre wirdt en ljocht,
En werkomd yn de minsk’ne wrâld, syn dei
Fol sêfte skyn en blide skientme hâldt...

FRANS DUCO.
It Noarderljocht? Dyn mearke, ’t is sa moai—
Dat ienris sjen, en den in nij bistean
Dêr’t al hwet heal is stjert en eltse stoun
Yet ljocht is fen de glâns dy’t ivich bliuwt...
Mar wist wol, Welmoed, hwet dat mearke mient,
Hwet doomnij sei dost’ fregest, ef hwet Mem
Us sein hie fen dat ljocht, ek wierheit wier?
’t Wier d’ ierde frjemd, ’t wier fier yn ’t himelryk,
Hjir seagen wy it nea...

WELMOED.
Dat wier net wier.
Ik wit it nou, ’t bistiet yn ’t libben ek,
En eltsenien oerskynt it ienris grif.

FRANS DUCO.
Mar libb’nen net!

WELMOED.
Mar libb’nen ek, sa great
Det, hwa’t it sjoen hat, nea wer oars bigeart.

FRANS DUCO.
Ho wistû dat?

WELMOED.
Ik haw it foun, iksels.

FRANS DUCO.
Bistiet it ek for my?

WELMOED.
My tinkt, for elts.


II. FRANS DUCO, JELMER, WELMOED, RIXT FEN DONIA, DS. MARLÉUS.

RIXT.
Sa dreame hja de skoandre dei ta’n ein.
Earwearde, ’t is faek swier. Ik bin sa oars,
My stiet de holle nea nei wif gedream
En heech haw ik hwa’t docht.

FRANS DUCO.
Mem, Mem! My tocht,
Naem ien fen ús hwet fen jins wirk jo wei,
Hy krige kibjen mear as priis en tank!

RIXT.
Fensels, sa tinke jim. Sûnt heit forstoar
Fierde ik fâdije en laette ik ’t wirk mei nocht,
Mar noust’ mearjierrich bist, foroaret soks.
Wirk fergje ik net fen dy: dat hat gjin hast
Salang’t dyn sounens net sa is as ’t moat,
Mar ’t folk, Frâns, hat syn rjucht datst earje koest—
Gean mear mei hjar. Ik soargje wol for ’t wirk,
For ’t lieden fen it lytse steatsbidriuw,
Mar dû, wêz hjar hwet hiemer, hear èn frjeon:
Dû witst, hja hawwe ljeafde en tank for dy.

DS. MARLÉUS.
Sa is it, hear. Us oersten, seit de skrift,
Hat God ús steld, det wy hjar hearsum bin,
En ’t folk, from libjend, lyk myn sljuchtwei wird
Hjar eltse Snein yn ’t skadich tsjerkje leart,
Komt soks ek nei, en wijt jo ljeafde en trou
En d’ eale frouwe earbied’nis en ûntsach.
Nou wier myn boadskip dit: dêr’t joun it folk
Yn earsum nocht it rispingsfeest oertinkt,
En ’t gaedlik wier, det neat hjar nocht ûntbriek,
Woe ik jo freegje: doch in gong mank ’t folk,
En siz sa hjir en dêr in frjeonlik wird
Fen blidens oer de ljeave sier fen ’t doarp,
De kreammen, lytse flachjes, bûnt pompier,—
Sa’t wend is fen de frijhear by sa’n tiid,
Det men jo hildgje mei mei frjeonskips-blyk
En jins genede yn dit ûnskildichs dielt.

FRANS DUCO.
(nei Rixt):
Mem, ljeaver net. It is net goed for my,
Ik bin joun wirch en fiel myn tinzen mêd.
Diel hûndert kroanen út for hjar fortier,
En siz hjar mylde tynge en det ik skielk
Mei doomnij elts fen hjar wol oandwaen scil.
Hja bin my nei, mar yn hjar deistich dwaen
My hiemer as de jouns fen fleur en sang.

RIXT.
’t Is goed, Frâns, ik scil gean. Mar ’t moeit my slim
Detstû sa stadich betterst, ’t jowt my soarch:
Skielk bliest de winter oer it skymrich lân,
En yet bist like fier. Earwearde hear,
Ik woe, hy joech him fen ús sékant ôf
Nei ’t mylder Súd, en kaem net wer, oantdet
Fornijde krêft him sterke yn syn bistean.

JELMER.
Hy wit, ús hûs stiet for syn kommen ré
En jerne naem ik skielk syn selskip mei.

DS. MARLÉUS.
Bitink, hear, sounens is in jeft fen God
En wiis docht hwa’t dy kroane yn eare hâldt.

FRANS DUCO.
’t Is net de loft, de wyn net dy’t hjir waeit
Noch det it ljocht safolle yn wolkens giet,
Mar mear, djip yn myn hert in einleas langst
Nei hwet ik siikje moat en nea net fyn—
’t Is út mysels, djip, det myn wirgens riist,
En sims, yn fieming fen it strieljend ljocht.
Ef gear mei jimme yn stil en bliid petear,
Is ’t as forsinkt yn dizich skier de gloed
En wird iksels yn lege djipten wei,
Bang siikjend nei in hâld en ’k fyn se net....
Hwet fiers, hwet eangstichs weacht as lead op my,
Sims lûkt it as in wirlwyn om my ta,
Unsjenber sûgend nei d’ ûneinichheit,
En triljend fiel ik my de dea deunby....

RIXT.
God, bern, is ’t sa? De eangst slacht yn my del!

FRANS DUCO.
Jim moatte it witte en help my yn dy striid.
Ik hâldde it for mysels en ’t wier net goed,
Hwent my miskearret krêft for ienlikheit
En ’t libben ebbet stadich fen my wei
Ho sterk ik focht... Hwent libje, libje wol ’k
Net út ienkennich stjerrens-eangst ef driuw
Ta selsbihâld, mar om’t ik wit, fêst wit,
Dêr libbet eat op ierde dat ik mis,
Dat krêft jaen koe ta striid en great djip lok
En sterker my oan ’t ierdsk bistean forboun,
Ef my in ljocht bleau yn de lêste reis...

DS. MARLÉUS.
Hy dy’t it Heil is, is de wei for elts
Yn ’t libjen en yn ’t stjerren, d’ iene doar
Dy’t ynlaet ta it ryk fen ljeafde en ljocht,
En neat as Hy jowt treast en sterkte yn ’t leed.

FRANS DUCO.
Ik ken him sûnt myn jonkheit, ’k hie him ljeaf—
Mar dit, dit bleau, ho faek ik stried en bea;
En lies ik fen syn leed en groulik ein,
Den tocht my sims sa’n ein yet licht, om’t Hy
Sels God, in godlik doel bistribje mocht,
En troch it swirk in greate stjer him blonk.
Mar myn stjer blonk yet nea, al stoarre en socht
Ik jounen lang yn ’t twiivljen fen myn siel,
En dy, dat doel, dy ropping, dat bistean
Dat scoe my krêft jaen, sterkje ... dat, dat holp
As alles sonk en ik mysels forlear...

RIXT.
Dû hast in ropping, bern: oertink hwet bart
Mei dit lyts lân, bilong’re fen in frjemd,
En mei ús folk astû dyn sit forlietst
En my ek naem de dea de diekrêft wei;
Sjuch Ballum yn syn nocht, ef fen it dún
Hiel ’t Aemlân iepen twisken sé en sé
En tink det God dy dit ta’n ropping joech...

DS. MARLÉUS.
De lânshear, fen Godsels oer minsken steld,
Hat dûble plichten: tsjin it foltsen d’ ien,
Det hy hjar laet yn Gods-frucht, as in heit,
En d’ oar tsjin God, dy’t him ta lieding bea.
In skeper oer de skiep dy’t weidzjend gean
Dêr’t sims it wyld yet gûlt: mar hy hat noed
En keart syn fé de grime driging ôf,
Sa sjucht er ta det neat hjar wei misfalt,
Krêft winnend út hjar woltier, en it hert
Him fol fen sterke trou oan minske èn God.

FRANS DUCO.
Jim hawwe rjucht, sa is ’t. Jim fytrjend wird
Scil foar my stean as ik wer wirgens fiel.
Hwet my myn krêft gint om to dwaen, dat scil ’k.
Nou wier ik jerne allinne. Mem, hâld moed:
Ik bin sims hwet swiersettich: ’t is my rom
Det ik myn hert útstoarte mocht tsjin jo—
Ik tink wol det wy ’t rêdde. Haw gjin noed,
Wy scille ús bêst dwaen yn bitrou op God.

RIXT.
Hy mei ús nei wêze yn ús soarch en dwaen,
’t Is goed detst my dit seist. Myn soargjen scil
To greater wêze nou’t ik dit forstie.
Joun, nei it feest, bring ik dy tynge en groet.

FRANS DUCO.
Jow hwet ik neamde en doch myn bêste winsk.
Earwearde, oant sjens,—jins plichtwird bliuwt my by.
Dû bliuwst yet, Welmoed?

WELMOED.
As ’t dy goed is, jern.

FRANS DUCO.
Lit my de joun mei dyn kleare eagen sjen.


III. FRANS DUCO, WELMOED.

FRANS DUCO.
Plichten, op myn ûnsterke skouders lein!
Hja hawwe rjucht, God ferget rekkenskip,
Mar hwet kin ik? hwaens frjeonlikst wird fen treast
Yet wrang is fen myn egen wylde need,
Hwaens hân dy’t wize moat, sels húvrjend taest
Nei hâld, hwaens each dat sjen moat yn hwet komt
Nearne de stjerre dy’t ús stjûrt, noch foun?
Ik liede, hearskje, foargean? God, ik moat,
Mar fierder as myn krêft rikt, kin ik net,
En ’k joech sa jern hwet dat hjar streksum wier,
Hwet mylde blidens, glâns oer ’t moeisum wirk
Hwet sterke treast as hjar hwet ljeafs ûntstoar,
Hwet greate ljeafde as ’t iensum klage yn hjar,
Mar sels haw ik noch neat...

WELMOED.
Dochs hastû mear
As mannich dy’t syn deist’ge wegen giet
Hwaens krêft bistiet yn stille ûnwittendheit
Dat him it greatste, dat hwet bliuwt, ûntbrekt.

FRANS DUCO.
Mar hwa kin sterk wêze en himsels forstean?
Syn ûnkrêft witte en útjaen: ik bin sterk,
In ljeagen-skyn fen krêft oer twiivlichheit?
Is hy dy’t wit en syn ûnsterkens sjucht
En ûnder ’t steatlik klaed de kanker wit
Yn liif en mear yn geast, net earmer noch
As hwa’t nea seach yn ’t djipste fen syn siel?

WELMOED.
Dochs hastû mear. Ien sucht, ien fleach fen wyn
En al de skynkrêft dy’t de minske klaeit
Yn ’t wenstich bodzjen fen hjar drok bistean,
Forstjert yn ’t neat en lit gjin frucht mear nei.
Mar dyn hert hat hwet dûrjends yn: in langst
Nei ’t wûnder greate datstû nou net witst
Mar dat bistiet, de glâns fen ’t Noarderljocht,
De libbensdoar dy’t iepen stiet for elts.

FRANS DUCO.
Hwêr seachst it? wier it fier?

WELMOED.
Wol hiel ticht by.
Ik hie it nea net socht, it kaem fensels.
Witstû fen do’t wy, bern yet, jountiids faek
It bûnte ljocht, oranje en read en blau,
Great prealjen seagen as in fjûrge grot,
En wy den kleauwen op in heech sterk dún
Eft ien lyts blinkje fen it wûnderlân,
Dat fier dêr lizze moast yn poarpren kym,
Yet speeglje mocht yn ús great iepen each?
Dat ljocht, sa fier, sa ivich, sa folslein,
Dat ik for stjerliken net mûglik tocht,
Forriist sims ljocht en wijend út ússels,
Hwent dat fier lân, dat fierder leit as ’t West,
Is fen ús siele it iene, greate ljocht,
En wy, yn deist’ge soarch en eangst bitiisd
Det faek ús heech komôf ús sels ûntgiet,
Bin bern dêrfen en drage it yn ús hert.

FRANS DUCO.
Och Welmoed, ’t is sa earm, ús diel dêroan...

WELMOED.
En den ús hope, ús dreamen, ús forlangst?
Is ’t den sa leech yn ús? Tink om de tiid
Detstû hjir jouns for mem en my, as ’t wirk
Birêdden wier en alles sonk yn rêst,
En neat ús harkjen steurde en neat dyn sang,
Us songst by d’ âlde harpe, dystû founst,
Fen hwetstû seachst yn ’t glinzgjen fen de sé,
Dyn dreame-stins, ho’t hja forriisde yn ’t ljocht,
Yn mingling fen it kymblau en it wiid,
En ho’t der ien, ien greate troanje scoe
Dystû net neamste al tochst aloan om Hjar?

FRANS DUCO.
Mar ienlik bleau ik en de dreamstins sonk.

WELMOED.
For ’t each fordwoun, mar oerbleaun yn dyn hert.
Hwent hwet ús ienris wier ta skientme en nocht,
Dat stjert nea wei, dat rêst in pearel lyk
Djip op ’e boaijem fen ús siel, en ’t nimt
Yn myldens oan, fen dea noch neat oerwoun.
Skielk as in nij ljocht yn dyn siele falt,
Den strielt it hûndertfâlde flûnkring út,
En al hwet sonk nei twiljocht fen de groun
Untwraksel’t him de dize en riist en bloeit...

FRANS DUCO.
Mar den dat ljocht! As den myn langst, myn dream,
Myn rykdom, wille, skientme, álles bleau,
Hear, jaen my ljocht den, streamen ljocht, dat djip
Yn ’t hert dat libbensljocht de dea forslacht!

WELMOED.
Nou fielst it, wier? Dat is hwet dy ûntbriek.
Dat wier de djipste, moaiste langst dy’t spriek.


IV. FRANS DUCO, WELMOED, JELMER.

JELMER.
Welmoed, dû wirdst bifrege.

WELMOED.
Ik? fen hwa?

JELMER.
In faem dy’t, seit hja, krekt fen Fryslân kaem,
En dy goed ken; my swei hja ho’t hja hiet.

FRANS DUCO.
Ho nou, bisiik for dy?

WELMOED.
Dat liket sa.
My tinkt, ik ried it wol ... wy scille sjen. (_giet_).

FRANS DUCO.
In frjemd hjir op ’e stins, dat bart net faek,
Ik ljeavje it net ... mar ’t hat syn ljochtkant wol,
Jim libje hjir sa ienlik, wrâld-ûntstoarn,
En iensumheit hat faek swiersett’gens yn...

JELMER.
Dû seist fen jim—en den dû sels?

FRANS DUCO.
’k Bin ’t wend.
It is myn deist’ge steat, sa fier ik tink,
Mei myn bistean is ’t ien. Mar jim ha mear,
Mear blidens, minsk’ne tael en selskip brek,
En hjir is neat as swijsumheit en dream...
Sims, Jelmer, bin ’k binijd detstû dy’t oars
Sa sterk yn ’t libben stiest, det eltse dei.
Sa seistû faek, dy mei in wieling naem,
Nou hjir dyn tiid sa stil en fier fordreamst,
As hie ek dy de sé-sang tsjoend yn sliep,
En stoarst it drok bistean mank minsken ôf!

JELMER.
Myn nocht, myn krêft, myn willenswille is bleaun,
En ’k wit my sterk, net minder as ik kaem,
Mar hjir, sels hjir, deun oan de sé syn stream,
Haw ik in doel, dat hâld jowt en skewielt,
Sa goed as mids de droktme fen de stêd,
Yn Frjentsjer’s akadeemje en ’t stúdzje-wirk.

FRANS DUCO.
In doel, alwer! Mar den, hwet sikest hjir?

JELMER.
Ik kaem hjir, meast om dy. Ik wist de pleach
Fen iensumheit, dy’t op dyn libjen woech,
En ’k wist, detstû net hiest hwetst nedich hiest.
Ik tocht, faeks kin ik mei myn blider hert
By ’t stil petear fen frjeonskip en forstean,
Hwet ljocht bringe yn jim hûs, it greate sjen
Det alles goed is, great en skientme en nocht.
Dû witst, myn aerd is oars: de fleur, it ljocht,
In loftich sin is yn ’e wrâld myn diel,
Mar ’k wist net, det de sé syn great gerûs
Us laitsjen maklik mei syn sang oerstreamt...

FRANS DUCO.
Dochs bistû bleaun, al stried it tsjin dyn aerd;
Dû bist in tige frjeon, net elts docht soks.

JELMER.
Dû priizgest my genôch. Der wier hwet oars,
Dat my hjir hold, yet sterker, swieter bân...
Dû sjuchst forheard, mar sizze wol ’k it dochs,
Hwent dû hast rjucht, as hear fen ’t hûs en frjeon,
En dostû niis sa drôf en treastleas wierst
En seist ho’t moed en libbenskrêft dy stoar,
Do barnde it op myn tong, det ik, krekt hjir
De saed fen ’t libben sterk to streamen foun,
En det yn hwetstû tsjuster tochtst as dea,
Krekt my de strieling berne fen de dei...

FRANS DUCO.
Ek dû? Dû hast hjir foun? Hwêr libje ik dochs?

JELMER.
Yn ’t grinslân twisken ierde en ljochter gea.
Hjir Frâns, yn stiltme en ynkeard ta my sels
Yn ’t wite skimer fen jim mânske stins,
Dêr’t wyn en sé it herte stimme yn lok,
Djip ynlik lok, hjir nêst dyn gean, flak nêst,
Woun ik dat iene, mear as fleur en feest,
De greate jefte fen dat machtich langst,
Dat my dy bidden docht, detstû tonei
Mear as in frjeon, in broer yn my sjen wolst.

FRANS DUCO.
Hwet mienst? ik fetsje net...

JELMER.
Ik ljeavje hjar
Dy’t dy niis wytge fen dat wûnder-ljocht.
Hja hat it foun, mei my. Siz goed for ús.
Astû net fynst, den bliuw’ der twa nêst dy
En diele wy dyn iensmens mei ús lok.

FRANS DUCO.
O, Welmoed, Welmoed! dat de wei nei ’t ljocht?
De wei, dy’t elts gean mocht, ek ik, de doar,
De iene, nei it ryk fen bloei en krêft?
Ho skoerst de woune yn ’t iensum hert, dat lang,
Lang blette fen syn leed en swier genies,
Wer iepen mei it wird fen dyn great lok!
Ik dy wei gean? ik dy’t myn ljeafste treast
Fier sinken seach efter de wrâld syn kym,
Ho’t d’ iene dy’t ik ljeafhie my forliet,
Myn bea nea heard, myn langjen nea forstien,
En hjar swiet honk socht yn in oar syn earms?
Ik iensum en forlitten, ’t wiid syn bern,
Dy’t wyld fen striid seach ho’t myn ljocht, myn treast,
Him joech yn oarwei en my langjend liet,
Dy ljocht-doar is my ta, dat is foarby...
Haw jim jim lok, wêz alles for mankoar,
’t Is my sa bliid ... en ’t docht my dochs sa sear...
It âlde byld riist foar myn each, ien preal
Fen libjend ljocht, ik sjuch de jountiid wer
Do’t ik hjar seach for ’t lêst, ik hear hjar lûd,
Ik wit hwet kinnen hie for my, for my,
Hie net de sé, d’ oerginst’ge dy’t my loek
Hjar kjel makke en fordreaun út dit stil lân,
Det ik wer ienlik, ienlik, ienlik bleau...
’t Is wier, dat naem myn krêft, dat treau my del,
Binaem my ropping, plicht, myn libbensnocht,
Dat die det ik sûnt nea wer song: ik wist
De ljochtdoar ivich for myn langjen ticht....


V. FRANS DUCO, JELMER, THORA UNEMA.

THORA.
Frâns Duco, heil!

FRANS DUCO.
God, Thora, dû!

THORA.
Dû kenst
My yet? Dat falt my mei: ’t wier sa lang lyn
Sûnt ik it lêst hjir oer it séstrân gyng,
En ’k eange faek, ik scoe it nea mear sjen...
Mar frjeon, hwet bistû bleek! Hastû fortriet?

FRANS DUCO.
Né, né... Men sei my niis in hiel great lok,
Dat my yet frjemd wier ... en ... en nou komstû...

(_him bitwingend_)

Wêz wolkom, Thora, yn ús gea en stins
Dêr’t de oantins oan dyn toevjen libjen bleau,
Ek lang neidetst ús mûglik al forgeatst!

THORA.
Mear myldens biedst, as ik fortsjinne hie.
It stie my min, det ik myn sté fen dream,
Fen hope en sang dizz’ jierren fier bleaun bin,
Mar ik forgeat dochs net, al loek it sin
My mear nei ’t selskipsgean yn minsk’ne wrâld.
Sa lang al, det ik stried tsjin leed en soarch.
Lyk eltsien moat, dy’t mank de minsken giet,
En den tocht om jim wente yn ’t Noard, dy’t stiet
As tsjûgnis fen de Ivichheit, omwaeid
Fen koele wyn, omrûze fen ’t great wiet...

FRANS DUCO.
De lêste kear, dostû hjir wierst, ha’k miend,
De iensmens fen dit sé-gea die dy oan
Mei eangst en húvring for de einleasheit,
Dy’t eltse kant ús stil lyts lân omspielt...

THORA.
De eangst fen hwa’t de ljeafde ûntwrakselje wol,
Dy’t hy djip yn syn as siele d’ iiv’ge ken— (_Jelmer giet_)
Mar hwa, dy’t ienris oan it dúnstrân stie,
En seach yn ’t heimnis fen it great geweach,
En him dêr wijd wit ta it iiv’ge ryk,
En dy’t, weromkomd, oan de wrâld biwent?
Him rûzet it, dêr’t hy de nachttiid rêst,
En fier de sliep him fen de bedsté bliuwt
Ut greate fierte ien frjemde sucht: _Untrou_,
Salang’t hy fier is fen syn wijingsoard,
En mids de minsken giet: Untrou, Untrou,
Oant hy him iensum wit en hiel syn hert
Weromwol nei it gean fen Gods wiid rom...
En sa, Frâns Duco, haw ik ek ’t forstien.

FRANS DUCO.
Dos hast ek dû hjar ljeaf. Sjuch, Thora, dêr!
Dêr oer it strân, bleek spriedend efter ’t dún,
De brânning klotsen yn de twiljocht-joun,
Wytkrôljend, brûs-biskomme, wyld oerien,
Den rêstend, den heech stiigrjend as yn stoarm...
Hastû se sa yn dreamen sjoen en leed?

THORA.
Hja bleau gelikens, ien. Wy komme en gean
Net mear as snjitten brûs yn winterwyn,
En dochs, hwet is ús leed by hjar fortriet?
Frâns Duco, sims, as ’t yn my rôp om treast
(Hwent minsken dwaen mankoar sa groulik leed)
En smert myn diel waerd om de minskne wil,
Den bylde ik my, hjar rûzliet song my ta,
Hjar âld stil liet, swier fen ûnsizber leed
En ’t wier, as rêstte ik snokkrjend oan hjar hert.
En hjar great leed naem lytser soargen wei.

FRANS DUCO.
En ik, dy tocht, detst lokkich wierst, det neat
Dy steurde yn ’t strieljen fen dyn simmerdei,
En omstû bliid wierst, yn myn hert de woun
To djipper fielde yn myn ienselvich leed!
Ik tocht, de wrâld bea flûnkring dy en nocht,
De glânz’ge romer fen de blidens-wyn,
De simmerkrânsen fen it jonkheitsnocht,
Ik tocht ek, dû hiest ljeaf...

THORA.
Dat wier forsin.
In moaije dream, dy’t waen en ljeagen bliek,
Mar dy’t my lang dêr finzen hold, yn hoop
Det ien dei dochs myn dreamen wierheit waerd,
Lyk sims in bern nocht hat oan blinkend gûd
En ’t rykdom tinkt for ’t libben, skat en pracht,
Oant rustich blik de teare hantsjes skoert;
En do forstie ik yn myn leed yet mear,
En tocht om ien dy’t mear wier as in dream...

FRANS DUCO.
Thora, dû tochtst ... om my?

THORA.
Ik tocht om dy,
En do foel my in eangst, in swiere, yn ’t moed:
In dream stie oer myn bêd en ’k seach dy siik
En wraksljen tsjin de driging fen it ein...
De moarns, do dreau my d’ eangst, ik wist gjin rie,
Ik moast hjir hinne, ik hie gjin lins, gjin dûr,
En ’t wier my efstû stoarst en myn skild wier ’t...
Ik hie dyn eag’ne swijs’me bea forstien...

FRANS DUCO.
Né Thora, né, nou net, noustû komst net,
Nou gean ik mei dy mei, nou haw ik dy...
Witst yet, lang lyn, do’t wy in hiele dei
Hjir swalken, fier, hiel fier it eilân oer,
Oant jountiid kaem en wjuk fen nacht it lân
Wiid fieme yn stiltme fen syn roungeand skaed?
Do wierstû bang en krietst, mar ik, ik naem
Dyn hân en laette dy, dyn holle sêft
Tsjin ’t skouder oan—ik fiel dyn goudhier noch—
Oandet it stinsljocht ús yn d’ eagen foel,
En ik dy lústre: dat, dat is ús thús...
Sa Thora, lied dû my troch ’t libbenslân,
En lear my dêr myn plicht nêst dy forstean;
Ik hie dy ljeaf, en astû nêst my giest,
Den skynt ek ús it hillich Noarderljocht...

THORA.
Sjuchstû dy gloede yn ’t West? Yet ienris brekt
De sinne yn glâns út ear’t hjar deiljocht swynt,
Yn lôge stiet de kym, en gouden rein
Spielt oer it weevjend triljend weage-gean,
Heech útstoart út in grot fen read korael,
Wiid útboud yn it silver fen de loft;
In wjuk fen skaed mei rânnen fen ljocht goud
Lûkt oer it wiet as driuwt in Cherub dêr,
En ’t is as driuwt, mids lôgen fen read fjûr,
Fier tsjin de kym oer ’t grienjen fen de sé
In skip fen silver oer it rimpljend wiet...

FRANS DUCO.
En wylst it ljocht yn gouden weving rint,
Giet hein en fier ien let en djip gerûs
De strânnen roun en sjongt de jountiids-bea,
En ’t dúngers niigt syn lange raeijen sêft;
Stil, mijen teiknet heech tsjin himel-blau
De wite moanne it sikkel-roun bigjin,
En bleke stjerren komme twiivlich út,
Fornoege as hja de minske mymrjen sjen;
En ’t folk yn ’t doarp, hwaens herte staed’ger slacht,
En om him hinne in ivich wêzen wit,
Sjongt yn de wijing fen ús ljeafde-joun,
As wisten hja ús nij-woun lok, in liet:

(_bûtendoar klinkt in sjongen, klear en myld; Frans Duco en Thora
harkje, foar it finster. Rixt fen Donia, Ds. Marléus, Jelmer en Welmoed
komme, yn dimmen stiltme, de keamer yn as it sjongen weistjert_):

FRANS DUCO.
Bring my myn mantel en myn frijhearsstêf.
Ik woe nou nei myn folk gean, mei myn breid.
Den, as hja witte, ik haw myn ropping woun
En ek myn hert mei machtich slaen fen lok,
Den gean wy nei it strân en sjugge it ljocht
Fen moanne en stjerren riljen oer it wiid,
Det dêr ús siel, dy’t mear as ierdskens socht
De wijing wint fen ’t ivich Noarderljocht.

RIXT.
Thora, haw seine—ik skriem en bin sa bliid...

WELMOED.
(_tsjin Jelmer_):
Nou komt ek ús for lok en ljeafde in tiid.

DS. MARLÉUS.
’t Is nuver frjemd. Der is hwet greats op ierd...
In wei fen ljocht... dy’t yn gjin tsjerkboek stiet...

Ein fen de foarste útkomste.




TWADDE UTKOMSTE


I. WELMOED, THORA.

Selde plak as yn de foarste útkomste; rûzige hjerstjoun, bytiden binne
de wynfleagen to hearren. De kearsen barne. Welmoed sit rêstich oan
hjar borduerwirk. Thora, bleker wirden, yn mimer by de fjûrhutte.

THORA.
Frjemd sa’t ik joun de sé wer rûzjen hear.
Hja hat hwet driigjends yn. De wylde loft
Driuwt jachtich en oerstjûr it jounljocht oer;
Sims gûlt de wyn fûl stjittend om de stins,
Mar sterker riist de grime sé syn lûd,
Dy’t skier en rûzjend as it stoarm-wiid sels,
Hiel dizze stiltme oerbrûzet en oerspielt
En minsk’ne siel hjar lêste warkrêft nimt...
Welmoed, hwet tinkt dy? stekt de stoarm wer op?
Syn machtich lûd is dy mear hiem as my.

WELMOED.
De loft, de wyn, it great liet fen de sé
Dreauwen as weitsers om ús widzen gear,
En wy forstean hjar driuw en longrjen wol.
De stoarm nimt wer syn wâld, to nacht miskien
Ef oars moarnier tsjin ’t stiigrjen fen de floed,
Al nei’t de hear fen loft en wiid it wol.
Sa seagen wy, jier nei gelikens jier,
D’ ûnkearbre wintling fen de tiid fen nijs:
De Maitiid mei hjar blomte en dream-ûnthjit,
Den blinkend oer it gouden skyld fen ’t dún
De simmer dy’t hjar swird fen strielen swaeit,
Den wer de hjersttiid, brûzjend út it djip,
Unlijich driuwend oer it rou swart swirk,
Oan’t hiel it gea om winter-stiltme skriemt.

THORA.
Sa rêstich astû ’t seist! Niis seach ik dy
Stil glimkjen as oertochtst in mylde dream
Bûgd oer dyn wirk, wylst om de stins de wyn
De driging gûlde oer ’t rizen fen de stoarm!
Krimpt dyn hert nea fen eangst en ûnrêst gear?
My weacht en twingt de skymring fen de joun,
As brekt yn ’t skiere djip in krêft him frij
Dy’t him al hymjend nei de brânning jowt,
En doarp en minsken sûgend nei him nimt.

WELMOED.
Ien eangst hat driigjend oer myn maitiid stien:
Dat wier earstû hjir wierst en Frâns syn hert
En tinzen joech oan mismoed en frjemd leed,
En nêst syn fiet it gean tocht fen de dea—
Dat wier sa blyn, dêr bleau ik machtleas tsjin.
Mar noustû kaemst en hy sa sterk en wis
’t Libben oerwoun mei ’t hearskjen fen syn wil,
En eltse dei him sjucht yn ljocht en krêft,
Nou’t einlings nei myn iens’me eangst om him
Ik bliid oertinke mei myn lok dat bliuwt,
Nou sjongt de stoarm oerwinnings-psalm, nou leit
Hiel ’t libben iepen yn triomf en ljocht,—
En sa moatstû, frjeondinne, it ek forstean.

THORA.
Ik doch ’t, ik wol ’t, mar ’t is sa swier, sa bang—
’t Is det ik yn myn lok gjin frede fyn,
En ivich fiel, der is hwet frjemds, hwet wylds,
Dat al myn langst en swietste dream forhúnt,
Ik kin ’t net neame en ’t bliuwt aloan my by,
Ik wit net hwet it mient, mar ’t jowt my eangst.

WELMOED.
Kom, siz my alles Thora. Faeks koe ik
Dy riede en stypje yn hwet dy riedling is;
Ik wol ’t sa jern, dû bist ek my sa ljeaf—
De lêste tiid mirk ik aloan oan dy
Der wier hwet dat dy pleage en eangstme brocht—
En bleek wierst faeks dêrst eren laitsje koest—
Dû hast dyn ljeafde dochs, dû witst dy ryk?
En yn ’t bigjin wier al dyn ljeavjen nocht,—
Dû, blide, lûkt ek dy de sénoed mei?

THORA.
Dat is it, dû hast rjucht; my weacht it wiid
En d’ eangst en niid dy’t ik dêr wenjen wit,
En det der mear is as myn ljeafde-dream...
’t Is komd, dy jouns, do’t ik mei him de stoarm
For ’t earst hjir woedzjen seach yn ’t krôljend wiet,
En dêr’t ik stie de dúnkling him bijoech
Det ik foaroer foel, en it swolgjend wiet
My meifierd hie yn ’t wieljen fen syn macht,
Hie net syn krêft my rêdden út dy need;
Do’t ik wer bykaem seach ik yn syn each
In wyld frjemd glânzgjen—’k hie it neat net sjoen—
Dat barnde oan’t yn myn siel, en twingend, fier,
Hearde ik syn lûd my lústrjen: „Wierstû bang?”

WELMOED.
En do?

THORA.
’k _Wier_ bang, ik bin it yette—ik sei him neat,
Ik húvre, eange en ik forstie hwerom.
Ik hie myn dea yn ’t antlit sjoen, ik wist
Hwet my hjir bide yn ’t gounzjen fen de stoarm,
Ienris, in joun as my myn krêft bijowt:
In fier griis grêf yn d’ ûndergroun fen ’t djip.

WELMOED.
Thora, dû praetst sa frjemd... Bitink _syn_ krêft
Hie dy dochs rêdden fen de dea, dy joun,
Sa scil er jimmer hoedzjend nêst dy stean...

THORA.
Sûnt wist ik det ik machtleas wier tsjin dit,
En ûnfolslein ús ljeafde. Ik haw ’t forstien,
Him bynt in greater macht, in heger geast,
Dy’t ik forslein tocht fen ús ljeafde en trou,
Mar nou wer long’rjend boppe ús ljeavjen riist.
En hy _èn_ ik ha greater ljeafde yn ’t hert,
Him ropt de Sé, my is to Libjen ’t meast.

WELMOED.
Mar as dat wier is—’t heart my wûnder ta,
My tinkt, der _kin_ neat boppe ljeafde gean—
En dochs bynt ljeafde jim, en bliuwt hja sterk
Ek dêr’t hja by hwet oars hjar minder wit,
Den scil hja ienris weiwirde as in dream,
Ef hwet jim skaet en sa jim lok forslacht
Dat moat ta’n offer wijd oan ljeafde’s wâld.

THORA.
Welmoed, der is mar ien wei oer for heil.
Hy moat hjirwei. Myn ljeafde dy’t ik joech
Sa great en ryk, mear as ik mûglik tocht,
Is machtleas tsjin de tsjoenkrêft fen de sé;
En wint er ek yn krêft en hill’ge moed,
En hâldt myn ljeafde ek fen de dea him fier,
To wylder riist dy frjemde ûnsizbre krêft
Yn him omheech, en hwet myn ljeafde wint,
’t Wirdt wer fen nijs de weld’ge sé ta’n bút,
D’ oerginst’ge dy’t my hatet, eang for my,
Lyk as s’ ek my ta húv’ring twingt en eangst.
Ik wit, ik praet oerstjûr, myn selskrêft swynt,
Mar Welmoed, djip yn ’t hert forstean ik ’t klear,
By al ús skynwinst wirdt de dea it lean
For ljeafde en lok, as hjir it longrich wiid
Stadich ús laitsjen mei syn lûd oerstimt;
Iensum by stoarm en ’t gûlen fen de sé
Swalket er jountiids oer it lykbleek strân
En heart eft yn de fierte it lûd ek ropt
Oer ’t hymjend gean fen weach en brânning-slach,
En ik dy’t gean moat nêst him, dy’t mei him
De driging skôgje moast fen striid en dea,
Ik doar net mear sûnt dy forflokte nacht
Det ik dêr foel yn dat ôfgryslik grêf.

WELMOED.
’t Is dy yet frjemd, de sé by hjerst to sjen
As jouns de weagen stean to stiigrjen, wyld:
Nea hiest hjar sjoen, as dêr’t hja dreamend laei
Ef reauntsjend yn de glâns fen simmerwyn,
Mar haw bitrou: is dy hjar grym biwend
Den scilstû laitsje om hjar oerstjûr gedriich,
En sterk dy witte yn ’t lûken fen hjar stoarm
As ljeafde nêst dy bliuwt, en each en hert
Allinken ek oan wylder tiid biwent...

THORA.
Nea, nea—yn wyn en weagen klinkt hjar haet;
Dwylsin is hwet hja sjongt en dead hjar skaed:
Gjin soen bistiet twisken hjar wiid en my,
Dy’t hjar forflok, en for hjar eangje, en lij.—


II. WELMOED, THORA, RIXT FEN DONIA, DS. MARLÉUS.

RIXT.
(opkommend):
Untskildging praet hwet ûnrjucht is net wei.
Men hat ús húnd yn ’t djipste, ús rjucht forstaet,
En hy dy’t him forgrypt oan oarljue goed,
Ho heech er stiet, ef froed en dildich sjucht
Det yn syn namme it Rjucht ûntkrêftge wirdt,
Mei tasjen det God’s grym him fen syn troan
Net delslacht yn de hel fen skande en hún!

DS. MARLÉUS.
Dochs hat de keizer ’t heechste wâld op ierd’,
En syn heech wird is al syn foltsen wet;
Dêrby, geneed’ge frouwe, is him de macht—
Hwa scoe bistean tsjin ’t stúnjen fen syn wrok,
Wylst die men him yn hearsumheit in bea,
Syn ear faeks iepenstie for ’t krêftich rjucht
Dat grif jim kant yn dit swier pleit skewielt,
En hy goedginstich ta jim heil bisleat.

RIXT.
Genôch fen freegjen, bidd’lers bin wy net.
Mei hiel myn krêft wol ’k oanstean by myn soan,
Det hy de bea om rjucht lyk ik dy die,
As frijhear net by ’t heechst biwâld fornijt,
Dêr’t dochs ús freegjen húnd wirdt en bispot,
Mar giet d’ únskamsmens fen de niid sa fier,
Det men ús oantaest yn ús erflik lân,
Men ljeaver as únweardich lef gekrûp
De striid forkiest en God de útspraek lit.

DS. MARLÉUS.
As frede-man klinkt my de kriichsrop wyld,
Mar hâldt men soks de iene wei for ’t rjucht
Sa scil wis ’t Aemlân trou wêze yn de striid,
Ho’n bytke it ek formei mei wapentúch,
As do’t it dijde yn jins woltierich wâld.

RIXT.
Sa tocht ik ek. God jaen ús goed bislút!
Hwêr is de frijhear, Thora?

THORA.
Dêr’t de wyn
Gûlt by it rizen fen it jounbleek dún,
Deun dêr’t de dea út djippe hoalen gûlt,
En fier fen hjar dy’t rjucht hat op syn hert.

RIXT.
Bitink hy is in eilânsfoarst, hwaens hert
Lúkt nei de widens dêr’t syn gea út riisd
En hiel syn jonkheitstiid fen hill’ge is.
Dit lân is him bitroud; ik wit syn wird
Dat klinke scil as hy dit ûnrjucht heart,
Wy fen ús rjucht ûntset, in oar hjir foarst,
En ’t keizerswird ús tsjinpartij ta’n skyld!

WELMOED.
Wy weidreaun fen ús honk? Dy tynge is hird.
Fen ’t oard dêr’t ús bistean mei fêstgroeid is
En dat Mem noede hat mei ljeafde en trou,
Forballe en skaet út habsucht fen in frjemd?
Nou fetsje ik det Mem frege om striid, as ’t rjucht
Forkwâns’le wirdt for flaeikjen en kâld jild!

THORA.
My bliuwt it frjemd. Striid for dit weardleas gea
Dêr ’t libben is ien wraks’ljen tsjin de langst
Fen ’t wide dat de minske oermast’rje wol,
Oant him de krêft bijowt en hja him nimt
As brêgeman yn ’t glinzgjen fen hjar hoal?
Tink om de frijhear sels, ho’t hiel de tiid
Ear’t ljeafde ek him to ljochtsjen kaem yn ’t hert,
Ien driging wier fen noed en twiivlichheit,
En siz eft goed is det men him hjir bynt!
Ik swige as frjemd, joech ljeafde my gjin rjucht,
To tsjûgjen sa’t myn herte it djip forstiet:
Him is it heil as fen dit lân de tsjoen
Net eltse dei syn siele yn finznis slacht,
En dêr’t de lânnen lizze yn feilger fiem
Hy, fier fen ’t lûd dat yn syn noegjen twingt,
Yn fêster libben rêstme fynt en lok!

RIXT.
Hy sels scil ’t oars forstean. Syn hiel bistean
Is geargroeid mei it wêzen fen syn lân
En dat fordiignjend striidt er for syn sels,
Dat drôvje moat as men ’t de groun ûntkeart
Syn ropping, al syn plicht, leit, Thora, hjir,
Dêr’t hiel syn herte út berne en foarme waerd.
En hwa’t syn leed en blidens partsje wol
En him skewiele yn d’ iens’mens fen syn dei,
Lyk dû it dochst as dielster fen syn hert,
Moat hjir syn moed forbliidzje mei hjar jaen,
Fen minsken ’t heechst, mar yn hjarsels forsteand
Det der hwet is, dat troanet boppe hjar.

DS. MARLÉUS.
Mei wiisheit sprekt de frouwe. Plicht giet foar.
Dêr’t Gods lûd ropt wirdt minsk’ne stimme wei,
Sa’t elts dy’t ljeafhat witte moat yn ’t hert,
Det ljeafde nea de weardleaze ierdskens jildt,
Mar ’t meast de geast, sa’t dy Gods ropping fielt.

WELMOED.
Thora hat noed, nou’t yn de fierte it wiid
Ropt as de driging fen in dûnk’re God,
Mar spielt de Maitiid skielk hjar ljocht wer oan,
En riigje weagen rimpeljend en klear
Wylst oer it strân in iere moarnswyn sjongt,
Den heart hja wis ho’t yn de sé hjar sang
De Hear ek nou in hillich boadskip bringt
En det ús rjucht op ’t Aem’lan Godsrjucht is!

THORA.
Hâld sterk dyn hert! ’t Is d’ ingel fen it tsjoed
Dy’t dêr yn ljocht-klaed oer de weagen giet!
God is hjir net! Ik hear de djipten fol
Fen grousum leed, fen gjalpen wyld en rou;
It is de hel dy’t dêr to sieden leit,
En ropt der ien, den is it Satan sels!
Hjir is gjin ivich ljocht! Hjir is de dea.
En hwa’t hjir toevet, sinkt yn nacht en wea!


III. WELMOED, THORA, RIXT FEN DONIA, DS. MARLÉUS, FRANS DUCO, JELMER.

FRANS DUCO.
Hillich de krêft dy’t losbrekt oer myn sé!
Mem, Mem hwet joun! Al grizer kringt de loft
Syn driigjen wyld yn wolkensteapels gear,
De weagen roppe en stiigrje nei de wyn,
Ien wûnder feest fen swiere oerstjûre nocht;
Griisskommich stoarmje s’ oan út tsjustre kym,
Unlijich, wyld, as út de dea bifrijd,
Yn great jûchhei priizgjend hjar macht’ge God,
Dy’t hjar wer wekke út wêzenleaze dream
Det se ûnbiteamme opstoarmje oant it swirk!
Wy stienen op it dún en seagen ’t oan:
It bleke ljocht, mind’rjend oan westerkym,
’t Wyld driuwen fen it swirk, it brânningwyt,
Wy hearden hûndert lûden troch de loft,
En oer it gûlen fen it spoekrich wiid—
’t Wier ljeafde en haet, eangstgâl en himelpsalm
It kjirmjen fen de finz’nis, ’t lûd gerop
Fen hwa’t oerwinne yn grymste en wyldste need,
’t Wier ûndergean en rizing, skiere dea—
By God, opstânning ek! De sé stie op,
Tobriek de bân fen hjar ûnmjitlik grêf,
En riisde út rotshoal nei God’s troane omheech;
Wy seagen hjar foldiedich, foarstlik, wyld—
Jelmer, joun bin wy ta hjar ridders slein!

RIXT.
Myn bern, forjow as ik dyn bliid sterk lok
Brek mei ûngaedlik wird, dat wis krekt nou
Dy djipper wounje scil yn ’t hert, meidetst
De skientme fen dyn lân sa djip forstiest,
Dat lân dat fiere hate ús herte ûntstriidt...

FRANS DUCO.
Hwet mient Mem? Neam it frij, it let my net.

RIXT.
De keizer, rjucht dwaend yn it pleit dat Zuhm
By him tsjin ús oer ’t Aemlân oangien hat,
Hat him ús lân forwiisd en ús ûntsein
Yn ’t erflik rjucht op hwet ús eindom wier,
En wy ha hjir gjin oar rjucht as in frjemd.

FRANS DUCO.
Hy doar hwet oan! Ik mocht syn skatkist sjen
Ho’t dy oan ynhâld woun hat mei dit rjucht,
Op ho’n stik jild hear Zuhm soks kaem to stean!
’t Is drôf det hy syn earmtlik skyn-biwâld
Det hjit fen keizerskip en slaefskip is,
Ek yet bismodzet mei ûnweardich dwaen,
In pop hwaens pronk fen mot en rust forgiet!

DS. MARLÉUS.
Wêz dildich hear, al ried ik selsbitwang.
By him birêst yn ’t each fen minsk’ne wrâld
It heechst biwâld en him is d’ earbied ’t meast.

FRANS DUCO.
Earwearde, ik knibb’lje net for keizerswird.
Ik ken ien God, for hwaens heech rjucht ik niig
En djip yn ’t hert trillet Syn biedwird nei
Dat wiisheit, hearlikheit en ivich is,
En ierdsk biwâld dat tsjin dy wierheit striidt,
Lyk God dy skepen hat yn elts ierdsk hert,
In pearel, ljochtsjend yn forgeande skulp,
Is my ûnkrêftger as it dúngers sels
En striid ik tsjin yn syn misdied’ge driuw.

THORA.
By God, bitink, dyn warkrêft is sa lyts,
Dû hast gjin hynstefolk, gjin wapenreau,
Gjin boun fen feinten om dyn lieding gear,
Gjin foetfolk dat as streamen komt en spielt
Dy’t alles delslaen hwet hjar driigjen keart—
Dû haste neat as bounsnoat as dysels!

FRANS DUCO.
Ik haw de sé. Hja biedt in trêftich war!
Hja spraet hjar goud’ne earmen noedzjend út,
En hwet ús lân yn ’t hert bidriigje wol
Wirdt dêryn gearre en ta de strânning wijd.
Ik wit hjar ljeafde en det hjar hillge ginst
Eltse ûre my oerbôget as in skyld,
Ta lean for ’t boun dat ik mei hjar hert sleat!

THORA.
Dû hast dyn libb’ne siel hjar dea forkoft;
Dû bist dysels net mear! In wûndre krêft
Trochrûzet dy en docht dy stean yn glâns,
Dêrst eartiids sonkst yn grize twiivlichheit,
Mar ’t is de libb’ne krêft net fen dyn hert!
Hjàr siel sjongt yn dyn wird! En hwetstû droechst
Yn ’t siikjend boarst oan rykdom fen dysels,
Dat is toraend yn hjar ûnmjitlik wiid,
En dû bist neat as hjar, hjar stjerlik bern!

FRANS DUCO.
Ik bin ’t! Hjar bern dy’t hjir hjar boadskip bringt
De lêste Camminga, de weage-prins!
Hja is myn ryk, myn heitlân, myn forlangst;
Myn herte is hiem de heimnis fen hjar blomt;
Yn djipten weagjend mei hjar weage-gean,
De glâns dy’t silvrich nêst hjar hoalen falt
Dêr’t grien it wier syn wiete slingers wynt,
En roazge skulp en dûnker bloedkorael
Triljende wjerskyn mank de djipten spraet,
En geasten troanje op perlemoeren sit!
Dêr, dêr is ljeafde en wûnderdiedich nocht,
Great, wyld en sterk as hjir gjin minske dreamt,
En dêrút is myn siel riisd do’t hja teach
Yn stjerlik omskot mank de minskebern,
Dêr’t ik it wâld naem oer hjar ienlik strân,
For ivich ien mei ’t rûzjen út hjar djip
En neat as hjar great hearskjen ûnderdien,
In libben ien mei hjarres, en dat bleat
Oan hjar hert ljeafde fynt, en treast en nocht!

THORA.
Unsill’ge dreamer, sjuch den my! Hwet ik?

FRANS DUCO.
God dû ... ik tocht net mear ... hwet haw ik sein?
Die ik dy leed?... Forjow my, ’t wier sa great,
Ik seach hjar sa yn ’t witten fen hjar krêft,
Al ’t oare sonk dêrby, waerd wei ... sels dû...
Dat wier forkeard ... bitink, ik libbe aloan
Hjir yn de skôging fen hjar wiid bifiem,
En minsk’ne ljeafde ûntstjert myn tinken tel
As ik my ien wit mei hjàr krêft, hjàr preal...

THORA.
Untskildgje it net, ik seach dy nea sa great
As dost dy wirden spriekst; dêr spriek in God
Troch dyn bisiele mûle, al woune it my—
Mar ’k bid dy, ûndersiikje en ken dyn hert,
Ef ’t wierheit wier hwetst yn bisieling seist,
Det ik dyn djipst bistean for ivich wit
En ik erken hwet for my weilein is.

FRANS DUCO.
Sa gau dos al ... wis, Thora, ’t is dyn rjucht,
En astû ’t wolst, den scilst myn antwird ha—
Faeks hie it earder foech jown detst it witst,
Mar eltse dei dy’t nei de jountiid lûkt
Docht freegjen det it ljocht yet toevje mei—
Mar it is goed, neat scil ik twiivlich dwaen;
Jim, lit my ienlik mei mysels, in skoft,
Det ik myn libben skôgje mei sa’t is,
En moed fyn ta in great en swier bislút
Neidet myn plicht it seit en God it wol—
Haw goed bitrou noch wêz net twiivlich mear.
Ik wit in ljocht, dat as it deiljocht sinkt
Yn ’t roungean fen de nacht my strieljen bliuwt;
Bitrou en bid oan God, det hy ús hert
Forklearje mei en ús ta wiisheit laet—
Dû Jelmer, bliuw en diel myn striid mei my.


IV. FRANS DUCO, JELMER.

JELMER.
Dyn wirden bin my eangst. Hwet wolstû dwaen?
Dû scilst dochs hjar dy’t al dyn swiermoed naem,
En út dyn slom dyn ûntrochgrounbre krêft
Mei ljeafde’s ynlik jaen towekker rôp,
Net gean litte yn de grizens fen de kym
En wer fen nijs dyn wei yn iensmens gean?
Sjuch ta det hwetstû wounst dy net ûntgiet
Mei ’t gean fen ’t ljocht dat nou dyn siele oerskynt,
Mar den dyn hert wer oan de nachttiid lit!
Tink detst hjar nedich hast, lyk hja gjin dei
Mear seinje kin det hja dyn lûd net heart
En yn dyn each hjar libbenstreast net fynt,
Tink oan hjar komste en ho’t hja ’t hûs forliet,
Hjar âlden, sibben, gea, út noed for dy,
En det hjar gean hjar jonge krêft tobriek
En dy it heechste, ’t libben sels ûntstiel!

FRANS DUCO.
Myn frjeon, ik striid. Ik smyt neat achtleas wei,
It minst, hwet my de blanke libbenskroan’
Sêft foege hat yn ’t wynbitiisde hier,
En nou sa great en djip blinkt yn myn siel’,
Det, as dat giet, myn siikjend hert tobrekt—
Mar ik haw plicht dy’t my ta’n offer twingt.
Hastû net sjoen ho’t hja hjir stil forkwynt,
In blom, yn hôven dijd fen simmer-ljocht,
En mylde lústring fen in blider wyn,
Mar net bihirde yn ’t brûzjen fen de stoarm,
En tel ûntblêdde yn smerte en leed-forfal?
En ’t mei net, misdied wier ’t oan hjar bigien,
Scoe hja hjir wylgje nei in ljochtleas ein,
Wylst hja Gods skientme hat yn ’t blide hert
En yn hjar eagen stille wûnderglâns
De keine ûnthjitting speeglet fen hjar bloei,
Sa myld en ryk, dat elts hjar groetsje scil
As ljochtgeast mids in wrâld fen leed en niid!

JELMER.
Mar sjuchst den net, det neat hjar langjen is
As dy to jaen hwet God yn hjar biskoep
Oan skientme en ljocht en wijing fen ûnthjit?
Witst net det hwet hjar eangjen, húvrjen docht,
Net is de driging fen de stoarmge sé
Noch d’ ienlikheit fen ’t bleke fiere strân,
Mar det hja dy net nêst hjar striden fielt
Mar earder tsjin hjar, nêst de sé hjar twang?
Det hwet hjar weacht in dûnker eangjen is,
Dat hja nêst dy en opnomd yn dyn hert,
Wylst hja it libben wol yn skientme en lok
En nêst dy troanje yn libben’s godlik feest,
Earder hjar ljocht en blidens sinken sjucht
En nêst dy dielt yn ’t driigjen fen de nacht?

FRANS DUCO.
Hostû de wierheit fen myn siel forstiest!
Dû nimst de swierens wei dy’t op my woech,
Det ik dy sizze moast hwet heimnis wier,
Forhoalen djip yn ’t swijen fen myn hert,
Mar eltse stoune oerstrieljend mei syn gloed,
Hiel ’t libben weevjend yn syn wis bifiem—
Wêz sterk en wird net drôf: my is it bliid...
Myn libben rint nei d’ ein. Hwet dagen yet,
En ik moat gean. Myn hert docht my de dea.
Ik wist it lang, mar yn myn twiivlich hert,
Ear’t Thora kaem, hie ’k for myn libben noed,
Hwent ik forstie, ik scoe sa earmtlik gean,
As ierde’s hillichst jaen my fierbleaun wier...
Hja kaem, ik haw de skientme yn ’t antlit sjoen,
Diel hawn oan ierde’s ljocht en ljeafde’s bloei,
Neat wier my mear to winskjen bleaun, neat twong
My mear to fjuchtsjen fen myn ierdsk bistean,
Dat neat mear hie, dêr’t ik nei langje mocht.
Do doarst ik libje, libje, ien simmertiid,
Al wist ik wol, ’t kaem my op dea to stean,
En alles naem ik op yn ’t iepen hert,
De weage-glâns, de rook fen sé en blomt,
De heechtiidsglâns fen ’t simmerdeiljocht sels,
En mear as dat, hwet twiske minsken is,
Dyn frjeonskip yn hjar djipste en swiidste steat
En Thora’s ljeafde yn hiel hjar skientme en trêft—
En ’k wist aloan it neij’rjen fen de dea
Nei’t ús de hjerst riisde oer it dúnjend djip,
En ’t wier my goed: myn siele is sterk en ré
It wûnderlân to sjen oan d’ oare ich sé,
Dat rize scil út dit, as út it wiid
In eilân, wyt fen timpels, wâld-bigroeid,—
Dat bidet skielk, en ik kin tankber gean;
Tankber for ’t ljocht dat my hjir laitsje mocht
En tankberder for hwet ik skôgje scil.

JELMER.
Ik húvrje fen hwetst seist. Dû meist net gean.
Scilst ús hjir litte yn iensumheit en leed,
Earm yn de neitins fen dyn great bistean,
En langjend nei hwet nea mear rykdom wirdt?
Frâns, Frâns, ho koest! hiest noed stien for dysels
Faeks wierst ûntkomd en nêst ús libjen bleaun...
Drystmoedich hast dy priis jown oan ’t fordjer,
Wylst wy dy soun tocht hawwe en miend, dyn hert
Socht sterk to libjen yn fornijde krêft—
Hwerom dy sa to offrjen oan de dea!

FRANS DUCO.
Ik offre net. My waerd to kiezen bean,
Twisken in libben lang fen ierdske tiid,
Mar lef fen lytse soargen, earm oan djip
En godlik nocht, in feal en skier bistean,
Ef koart, romroft mar ljocht fen lok en krêft.
Ik keas it lêste en achtsje it my in winst.
Hwet tinkt dy nou, moat Thora gean? ef sjen
Ho’t heger krêft my oan hjar ljeafde ûntwynt,
En mei my stjerre, oan myn bistean forboun,
Ef frij wêze en hjar jaen nei minskne wrâld,
Dêr’t hja nei egen ropping libje mei,
Hja oan de wrâld mei al hjar langsten fêst?

JELMER.
Mar as hja bleau salang’st hjar nedich hiest,
En den hjar honk socht yn de wrâld, en dêr
Yn ’t libben nije moed en blidens woun—

FRANS DUCO.
Dat kin net Jelmer. Ljeafde stjert net wei
Mei skieding fen de dea. Is ienris hja
Djip opnomd yn de stiltmen fen de siel,
Ta ’t ynlikst wêzen fen ús wêzen wijd,
Den hat hja wâld yn ’t hert salang’t it slacht.
De heechste sill’gens wirdt mar ienris bean;
Elts oar lok liet, hie Thora ienris foun
Dêr’t nou de langst bleau by in hope, in dream,
Hjar letter ienlik mids de rykste bloei,
En wylst hja stie foar libben’s yngongsdoar
Yn rou en leed, in widdou yn hjar hert.

JELMER.
’t Is wier, sa is ’t. Mar den moat Thora gean.
Better de skieding dy’t hja drage kin,
Nou’t hjar de hjerst mei eangstme slacht en soarch,
En ’t yn hjar ropt om feil’ger lok en ljocht,
As skielk as hja, fêst oan dyn hert forboun
Yet libjen bleau yn oantins fen hwet wier,
Wylst hja net berne is for it krús fen ’t leed.

FRANS DUCO.
Rop Thora hjir. Dit wier myn greatste striid.
God hat my ljeafde jown, mar offrjen ek.
’t Is swier as sa it herte sill’gens woun
Iensum de wei to gean nei d’ ein... Mar ’t moat.

JELMER.
Ien bea yet, Frâns...

FRANS DUCO.
Neam hwetstû winskje scoest.

JELMER.
Lit _my_ den bliuwe meije ... oan d’ ein, oan ’t lêst.

FRANS DUCO.
’t Is goed, ik tankje dy. Rop Thora hjir. (_Jelmer giet_)
Sa rint myn dei ta’n ein. Myn hert, haw moed!
Ho earmer dû, ho heger himelgloed.


V. FRANS DUCO, THORA.

FRANS DUCO.
Thora, dû woest de wierheit?

THORA.
Wierheit wol ’k;
Lit hwetstû seist, de stim wêze út dyn hert,
En driuwt hja my út dyn bistean den wei,
Den scil ik gean omdet dyn hert it wol.

FRANS DUCO.
Bern, wier myn hert it heechste oardiel jown
Oer hwet myn libben foarmet en tobrekt,
Gjin wird ûntkaem my, dat dy twiivljen die
Oer ’t ivich hâld fen hwet ús siel forboun;
Mar God hat my in wei wiisd, fier en frjemd,
Oars as myn hert’ it faek bijeart en wol,
Mar dy’t ik gean moat oant de dea my ropt,
Gean moat, al blet de soal, al brekt myn krêft.
Fen minsk’ne bern bistû myn siele it neist;
En sims, dizz’ simmertiid, in swijs’me joun,
As fen de kym it bûnte deiljocht swoun,
Mei tinte en gloede útstreamend oer it djip,
En dû gyngst nêst my oer it ienlik strân
Den bylde ik my, hwet west hie wier forstoarn
En njunken dy sette ik nij libben yn...
It is net bleaun. Ik mei mysels net jaen;
Ik bin net mear fen d’ ierde. Ut fiere kym
Komt mei it rûzjen fen it wiid in lûd,
Dat my weromropt nei it fier ljocht lân
Dat ik forliet for ierdske moeite en need;
En ienlik wynt myn wei de romten troch,
My inkeld wiisd nei ’t rizen fen dy stins,
En wylst it lûd ropt út de tsjustre kym
Sinkt d’ ierde my yn frjemde húvring wei...

THORA.
Siz my den dit: hwerom is ’t my net gind
Dy wei to gean? Hwerom wier my it paed
Troch jountiid-stiltme en oer it rêstend dún
Allinnich iepen, mar de striiddoar ta?
Haw ik dy sein det ik gjin soargen woe
Noch noed, noch leed, ef haw ik weegrich west
Fen dyn frjemd langst, dat ik sa min forstie,
To tôgjen hwet ik koe, en mear as dat?

FRANS DUCO.
Thora, tink om de joun do’t fûl en wyld
De westerstoarm geide oer it neaken strân
Dêr’t ik de krêften rizen wist yn ’t djip,
Dy’t, mear as minske yn ljocht en striid en macht,
My hiem binne as hertsfrjeonen út it gea
Dêr’t hiel myn aerd yn foarme waerd en wijd,
En dystû do for ’t earste seachst, nêst my.
Ik seach de wylde stoarm yn ’t branningskom,
It rou swart swirk, fûl jachtsjend oer de loft,
It sân dat stoude, it dún dat him bijoech—
En dy dêrby, in simmermearke, in dream
Fen ljocht, dat glinstrjend oer it marwiid rint
En tear en fyn mank wetterlyljes rêst;
Dy, mei de langst yn ’t hert nei skientme en lok,
Dy, sels in blom út simmer’s rûzich hôf,
En ik forstie, der wier in iivge striid
Steld twiske dyn stil langst en ’t stoarmich wiid,
En dyn krêft wier de lytste, en sinke scoest
Lyk astû do foelst mei it ynstoart dún,
In wytging fen dyn lot, dy hjir biskern—
En siz it sels, wierst bang? Sloech net it hert
Dy lûd fen eangst dostû dat woedzjen seachst,
Naem it dyn tinken en dyn krêft net wei,
Ef wier ’t dy goed det ienlik paed to gean
Lykmoedich dêr’t it laette, eft lok ef dea
Dy biidzje mocht fier oan it rizend ein?

THORA.
Om ’t lyk eft ljeafde ef haet myn herte stjûrt
Dêr’t ik it wiid sjuch yn syn skomjend langst
En ’t macht’ger as myn machtleas winskjen wit,
Om ’t lyk eft libben ropt ef dûnkre dea—
For dy, om dy, astû ’t yn ljeafde wolst,
Scil ’k elts paed gean en al myn eangst forslaen,
As ’t mei yn blidens fen it strieljend ljocht,
As ’t moat yn ’t woedzjen fen de winterstoarm.

FRANS DUCO.
Thora, hear den myn bea. Unthâld it wol:
Wier net dyn hert’ my hill’ger as mysels,
Hie ’k dy net mear ljeaf as myn ljochtleas paed,
Ik hie gjin krêft ta hwet ik freegje scil.
Ik wol net detstû hjir fen rou forgiest:
Sjuch, dû bist moai, God hat dy skientme jown,
Dyn blide siel’ mei bloei en maitiid sierd,
Sadetst Syn ljeafde hast yn ’t hoopjend hert,
En dû de wrâld, lyk hja yn tsjuster leit
En longret nei in blink fen blider ljocht,
In wûnder bist fen siele-frede en dream,
En langjen dochst nei keiner ljeafde en treast
Lyk God de minskheit yn syn goedens biedt.
Noch dû noch ik ha rjucht dyn ljocht bistean
To drinzgjen mei it dizich skier fen ’t leed,
Noch dû noch ik mei’ dyn forheld’re wei
Tsjin Gods wil yn, bûge nei rou en dea:
Hwent dyn plicht is to bloeijen lyk in roas
Dy’t dreamt yn ’t skaed fen in oerstoarme beam,
Dêr’t mennich treast fynt as hy moedleas bidt:
In teiken Gods him op syn krúswei bean.
Sa wol ik detstû bliuwst, en hill’ger yet:
Forlit myn hûs dêr ’t leed al tichter komt,
Gean nei de wrâld werom, ûnthâld myn bea,
En hast my ljeaf lyk ik it djip, djip wit,
Forstean den det myn ljeavjen fen dy wol
Detst lokkich bist, detst giest yn skientme en ljocht,
En hwetst my joechst út rykdom fen dyn hert
Jowst oan de wrâld, dy’t longrje scil nei treast
Lang nei’t de sé wer oer myn wegen sleat.

THORA.
Oars winskest neat?

FRANS DUCO.
Dit wier myn iene bea.

THORA.
Farwol den, ik scil gean. Dyn bea is wet.
Al hwet ik doch, hwer’t ek myn wei my fiert,
Mei triennen earst, mar ienris mei triomf,
Scil wijd wêze yn de hill’ging fen dyn wird,
En oer myn hert scil mar ien winsk mear stean:
To libjen sa allyk dyn ljeafde it bea,
Myn plicht bistribjend lyk dyn wird it wiist,
Ek nei in tiid det ik sa die, for dy,
Dyn hill’gjend wird yet harkjend yn myn dea.

FRANS DUCO.
God mei dy hoedzje en stypjend nêst dy gean!
Hwa’t alles off’re en joech, hat ivich lean.


VI. FRANS DUCO, THORA, JELMER.

JELMER.
My driuwt in wytging dy’t gjin útstel lijt.
In fiskersfaem, dy’t ik yet nea hjir seach,
Bidt det men daelk hjar foar de frijhear fiert,
Dy’t hja in tynge bringt fen sa’n great wicht
Det minske-libben der mei gearweve is.

FRANS DUCO.
Sa lied hjar hjir. (_Jelmer giet_). Bliuw Thora en hear mei,—
Faeks hearst yet mear as dy myn ealgjen sei.


VII. FRANS DUCO, THORA, JELMER, DE FISKERSFAEM.

DE FAEM.
Hear gin det ik jo tsjuster boadskip bring.
Myn heit, mei ’t boat fier swalkjend yn it east,
Ear’t yet de stoarm grym opstiek oan de kym,
Hat, boppe Skiermûntseach, tsien skippen sjoen,
Utrist mei kriichsfolk en frjemd wapenreau,
Dêr dúdlik biidzjend oant de jountiid kaem
En ’t skyld fen ’t Aemlân oan de bûgde stjûn’,
As gou it oanslach op ús machtleas lân;
Hysels, de driging fen de stoarm foarsjend,
Flechte nei hûs en kaem it woedzjen foar,
Mar net de float dy’t er dêr doarmjen seach,
Dy’t tinkt him, strânne mòàt, hjir Noard fen ús,
Hwent út it Noard bliest fûl en wyld de stoarm
Dy’t al hwet swalket tsjin ús strân tobrekt.

FRANS DUCO.
Priizge de sé dy’t sa myn bounsnoat is!
Hja ropt, hja striidt, hja lever’t groulik slach!

DE FAEM.
Yet mear Hear, det ik wytgje moat, al neamt
Myn mûle it twiivlich en yn noed en eangst:
Ear’t yet de stoarm riisde út it siedend wiid
En ’t swirk yet net de loft yn ’t roun oerdiek,
Blonk heech yn ’t Noard de kym yn frjemd stil ljocht,
Ien wiid bifiem fen gloede, silvrich wyt,
En hill’ger as it each by deitiid sjucht:
In glâns, as siichd út himels heechste seal
Troch iepen poarte oer ’t riigjen fen it wiid—
Nea sjoen noch wytge sûnt de stoarm’ge joun
Do’t, roppen nei dat ljocht, jins heit forstoar.

FRANS DUCO.
Weagen sjong op! Blies fûlder, greate wyn!
Jim machtich lûd hat swiidste wytging yn!
Ho rûz’t jim lok, ho kleit sa djip jim smert
Greatmachtich langst fen mear as minsklik hert!
De loft set gear, de nacht driuwt driigjend oan
Mids lûde weage-psalm en wyngedroan,
En wyld oer wolkens strûst de feale skym
Fen dún ta kleijend dún, fen kym ta kym,
Wyld slacht syn stoarmjen troch de ein’ge dei,
It dúngers brekt, ek minskne krêft stjert wei—
Blies lûd en sjong, gean geijend, júbljend, roun,
Hwent dream forstjert en al hwet blonk forswoun,
Yn skiere need leit skolperjend it rom—
Mar, breid fen stoarm en strân fen krêft, ik kom,
En ré is ’t hert de wyldste wei to gean:
Hwet alles joech, dat hat in ivich lean!

(_Hy jowt him nei de doar, wyn en weagen tomjitte.
Thora skriemt sêft_).

—Gerdyn—


*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 74794 ***